'Net Zero 2050' - သြစတြေးလျ၏ ဓာတ်ငွေ့ ရေရှည်ထုတ်လွှတ်မှုလျှော့ချရေး အစီအစဉ်

သြစတြေးလျ၏ရေရှည် ဓာတ်ငွေ့ ထုတ်လွှတ်မှုလျှော့ချရေးအစီအစဉ်သည် ရုပ်ကြွင်း လောင်စာ များလောင်ကျွမ်းမှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့ထုတ် လွှတ်မှုဆိုင်ရာ ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှုကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန် ချမှတ်ထားပြီး ယင်း ကိုအောင်မြင်ရန် လူတိုင်းက ခြားနား ချက်တစ်ခုပြုလုပ်နိုင်သည်။

The burning of fossil fuels release large amounts of carbon dioxide and other greenhouse gases into the atmosphere. Image: Tiff Ng/Pexels

Key Points

• Burning of fossil fuels release large amounts of carbon dioxide and other greenhouse gases into the atmosphere, resulting in global warming and climate change.
• Reducing greenhouse gas emissions and utilising more renewable energy sources is the key to limiting the impact of climate change.
• Net zero emissions means achieving an overall balance between greenhouse gas emissions produced and greenhouse gas emissions taken out of the atmosphere.

ကမ္ဘာကြီးသည် ရာသီဥတုဖောက်ပြန်ပြောင်းလဲမှု၏ သက်ရောက်မှုများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရပြီး ကာလ ရှည်ကြာစွာ အပူချိန်ပြောင်းလဲမှုနှင့် ရာသီဥတုပုံစံများ ပိုမိုထင်ရှားလာပါသည်။

ကျောက်မီးသွေး၊ ရေနံနှင့် ဓာတ်ငွေ့များကဲ့သို့ ရုပ်ကြွင်းလောင်စာများ လောင်ကျွမ်းခြင်းသည် လေထုထဲသို့ ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ်နှင့် အခြားဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့ အမြောက်အမြား ထုတ်လွှတ် ကာ ကမ္ဘာကြီးပူနွေးလာမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေသည့် ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု၏ အဓိက မောင်းနှင်အားဖြစ် သည်။

နိုင်ငံများစွာကဲ့သို့ပင်၊ သြစတြေးလျသည် ကမ္ဘာကြီးပူနွေးလာမှုကို ကန့်သတ်ရန် ရေရှည်ဖန်လုံ အိမ်ဓာတ်ငွေ့ထုတ်လွှတ်မှုလျှော့ချရေးအစီအစဉ်ကို အကောင်အထည်ဖော်ခဲ့ပြီး တစ်ဦးချင်း၊ အိမ်ထောင်စုနှင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများသည် ဖြေရှင်းချက်၏တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်နိုင်သည်။

Dr Simon Bradshaw သည် Climate Council တွင် သုတေသနဒါရိုက်တာအဖြစ် တာဝန်ထမ်း ဆောင်ခဲ့ပြီး ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကို သုတေသနပြုကာ ဓာတ်ငွေ့ထုတ်လွှတ်မှုလျှော့ချရေးသည် ကျွန်ုပ်တို့၏ ခေတ်သစ်ကမ္ဘာကို မည်ကဲ့သို့ စွမ်းဆောင်နိုင်သည်ဖြစ်စေ ပြောင်းလဲမှုများ လိုအပ် သည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

A wind farm produces a form of renewable energy. Image: Alex Eckermann - Unsplash

“နိုင်ငံအများစုလိုပဲ သြစတြေးလျဟာ 2050 ခုနှစ်မှာ အသားတင် ဓာတ်ငွေ့ထုတ်လွှတ်မှု လုံးဝမဖြစ် မြောက်ဖို့ ကတိကဝတ်ပြုထားပါတယ်။ အခုချိန်မှာတော့ အပြောင်းအလဲ အများကြီးပါပဲ။ ဆိုလို သည်မှာ ကျွန်ုပ်တို့၏နေအိမ်များနှင့် ကျွန်ုပ်တို့၏စက်မှုလုပ်ငန်းများကို လျှပ်စစ်ဓာတ်အားပေး သည့်နည်းလမ်းကို ပြန်လည်အားဖြည့်ပေးခြင်းကို ဆိုလိုပါသည်။ ထို့ကြောင့် ကျွန်ုပ်တို့၏ လျှပ်စစ် ဓာတ်အားထုတ်လုပ်ပုံ၊ နေနှင့် လေမှ စွမ်းအင်ပိုမိုရရှိပြီး ကျွန်ုပ်တို့၏ လျှပ်စစ်ဓာတ်အားစနစ်သို့ ပြောင်းလဲကာ ရုပ်ကြွင်းလောင်စာများကို လုံးဝကျော်လွန်၍ လျင်မြန်စွာ ရွေ့လျားစေပါသည်။”

အကယ်၍ 2050 သည် အချိန်အတော်ကြာသည်ဟု ထင်ရပါက၊ ဓာတ်ငွေ့ထုတ်လွှတ်မှုကို လျှော့ချရန် အချိန်ကာလအပိုင်းအခြားသည် အရေးကြီးသည်ဟု Dr Bradshaw မှ ပြောကြားခဲ့ သည်။

“ဒီဆယ်စုနှစ်အတွင်း ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့ထုတ်လွှတ်မှုကို တစ်ဝက်လောက်လျှော့ချပြီး တတ်နိုင် သမျှ အသားတင်ထုတ်လွှတ်မှု လုံးဝမဖြစ်ဖို့ သိပ္ပံက ရှင်းရှင်းလင်းလင်း သိထားပါတယ်။ လုံခြုံပြီး သာယာဝပြောသော အနာဂတ်ကို ပိုင်ဆိုင်လိုလျှင် ကျွန်ုပ်တို့သည် ၎င်းကို အရေးတကြီး ကိုင်တွယ် ဖြေရှင်းရမည်ဖြစ်ပါသည်။”

ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုဆိုင်ရာ ဥပဒေကြမ်း။

သြစတြေးလျအစိုးရသည် သြစတြေးလျနိုင်ငံ၏ ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့ထုတ်လွှတ်မှုလျှော့ချရေး ပစ်မှတ်များကို အလေးပေးဖော်ပြသည့် ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုဆိုင်ရာ ဥပဒေကြမ်းကို ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် မိတ်ဆက်ခဲ့သည်။

“ဥပဒေမူကြမ်းသည် ၂၀၀၅ ခုနှစ်မှ ၂၀၃၀ ခုနှစ်တွင် ဓာတ်ငွေ့ထုတ်လွှတ်မှု အဆင့် ၄၃ ရာခိုင်နှုန်း လျှော့ချရန်နှင့် ၂၀၅၀ ခုနှစ်တွင် အသားတင် ဓာတ်ငွေ့ထုတ်လွှတ်မှု သုညသို့ ရောက်ရှိရန် ရည်ရွယ် ထားသည်။

ဒါက ကြီးမားတဲ့ ပစ်မှတ်ပါပဲ” ဟု Cambridge တက္ကသိုလ်ရှိ Centre for the Study of Existential Risk လေ့လာရေးစင်တာနှင့် ဩစတြေးလျ အမျိုးသားတက္ကသိုလ်မှ ကထိက ပါမောက္ခ Aaron Tang က ရှင်းပြသည်။

“ဩစတေးလျသည် ယခင်က Federal အဆင့်တွင် တသမတ်တည်း ရာသီဥတုမူဝါဒကို ထိန်းသိမ်း ရန် အခက်အခဲရှိခဲ့သည်။ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုဆိုင်ရာ ဥပဒေမူကြမ်းသည် လိုအပ်သော တည်ငြိမ် မှုကို ရှေ့သို့ဆက်လက်ချီတက်ရန် မျှော်လင့်ထားပြီး အနာဂတ်တွင် ပိုမိုရည်မှန်းချက်ကြီးသော လုပ် ဆောင်မှုများအတွက် အခြေခံအုတ်မြစ်ဖြစ်သည်။”

Dr Simon Bradshaw from the Climate Council. Image: Climate Council

အသားတင် ဓာတ်ငွေ့ထုတ်လွှတ်မှု ဆိုသည်မှာ ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့ ထုတ်လွှတ်မှုနှင့် လေထုမှ ထုတ်လွှတ်သော ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့ ထုတ်လွှတ်မှုကြား အလုံးစုံ ဟန်ချက်ညီမှု ရရှိစေရန် ဆိုလို သည်။ ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲစွမ်းအင်များတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုသည် အသားတင်ထုတ်လွှတ်မှု သုည သို့ရောက်ရှိရန် လိုအပ်သည်ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

r

ဩစတေးလျသည် ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲစွမ်းအင်အသုံးပြုမှုကို ဦးဆောင်ရန် စံနမူနာထားရှိကြောင်း ဒေါက်တာ Bradshaw က သဘောတူသည်။

“ကျွန်ုပ်တို့သည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် နေအပြင်းထန်ဆုံးနှင့် လေတိုက်သော နိုင်ငံများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သော ကြောင့် သြစတြေးလျက ကံကောင်းပါသည်။ ဒါကြောင့် လျှပ်စစ်ဓာတ်အားထုတ်လုပ်တဲ့ပုံစံကို ပြောင်းလဲဖို့ အလားအလာ ကြီးမားပါတယ်။”

လူတိုင်းသည် အသားတင်ထုတ်လွှတ်မှု သုညကို ရရှိရန် ကူညီနိုင်သည်။

ကျွန်ုပ်တို့အသုံးပြုသော သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးပုံစံများကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားရန် အရေးကြီးကြောင်း ဒေါက်တာ Bradshaw ကဆိုသည်။

“အခုချိန်မှာတော့ ကျွန်တော်တို့ သွားရတဲ့ ခရီးအများစုဟာ ဓာတ်ဆီနဲ့ ဒီဇယ်စွမ်းအင်သုံး ကားတွေ ကို အတွက် ညစ်ညမ်းစေတဲ့အတွက် ကျွန်တော်တို့ ကားတွေကနေ ထွက်ရမယ့် အနာ ဂတ်ကို ရွှေ့ဖို့ လိုအပ်ပြီး အဲဒီခရီးကို ခြေလျင်နဲ့ အများသူငှာ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးတွေ များများ အသုံးပြုပါ။ ဒါပေမယ့်လည်း ကျွန်တော်တို့က မော်တော်ကားတွေကို အသုံးပြုဖို့ လိုအပ်နေ သေးတယ်ဆိုရင် ဒီခရီးကို လျှပ်စစ်ကားတွေနဲ့ လိုက်လျောညီထွေဖြစ်စေပြီး တတ်နိုင်သလောက် အသုံးပြုရင် ပိုပိုပြီး သက်သာလာမှာပါ” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

အိမ်မှာလုပ်လို့ရတဲ့ တခြားလုပ်ဆောင်ချက်တွေလည်း ရှိပါသေးတယ်။

Aaron Tang from the Australian National University. Image: Aaron Tang/ANU.

“ကျွန်ုပ်တို့လုပ်နိုင်တာက အကောင်းဆုံးအရာတွေထဲက တစ်ခုကတော့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ချက်ပြုတ်ဖို့ နဲ့ အပူပေးဖို့အတွက် ဂက်စ်ကို အသုံးပြုနေတာ၊ ဓာတ်ငွေ့ကနေ ထွက်ပြီး လျှပ်စစ်ပစ္စည်းတွေကို အသုံးပြုနေတယ်ဆိုရင်၊ ဓာတ်ငွေ့က ရုပ်ကြွင်းလောင်စာတွေကို ညစ်ညမ်းစေတဲ့အတွက် ဓာတ်ငွေ့ ထုတ်လွှတ်မှုမှာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ပံ့ပိုးကူညီမှုကိုလျှော့ချပြီး ကျွန်ုပ်တို့အိမ်တွေကို ပိုကျန်းမာအောင် လုပ်နိုင်ပါတယ်။”

တစ်ဦးချင်းရွေးချယ်မှုများ စုပေါင်းကာ ဓာတ်ငွေ့ထုတ်လွှတ်မှုလျှော့ချရေးတွင် အပြုသဘောဆောင် သော ခြားနားချက်တစ်ခုကို ဖန်တီးနိုင်သည်ဟု Mr Tang က ပြောကြားခဲ့သည်။

“လုပ်နိုင်သမျှ လုပ်ပါ။ အသုံးဝင်တဲ့လုပ်ဆောင်ချက်က ပြတ်တောက်မှုမရှိပါဘူး။ သင့်အိမ်တွင် ဆိုလာပြားများ တပ်ဆင်နိုင်သည်၊ အသားလျှော့စား၊ ဘဏ်လုပ်ငန်း သို့မဟုတ် ငွေပိုငွေရှင်း ဝန်ဆောင်မှုများကို ပြောင်းလဲနိုင်ပြီး မဲပေးနိုင်ပါသည်။ မင်းအတွက် အဆင်ပြေမယ့် အရာတစ်ခုနဲ့ စတင်ပြီး အဲဒီကနေ တည်ဆောက်ပါ။"

ဇီဝမျိုးစုံမျိုးကွဲများကို ကာကွယ်ပေးခြင်း။

ကမ္ဘာ့ဇီဝမျိုးစုံမျိုးကွဲများကို ထိန်းသိမ်းကာကွယ်ခြင်းသည်လည်း အရေးကြီးကြောင်း ဒေါက်တာ Bradshaw မှ ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

We need to be protecting the ecosystems, the precious forests and other amazing environments around Australia that are so important in maintaining a safe and liveable climate for all of us.

Dr Simon Bradshaw

ဓာတ်ငွေ့ထုတ်လွှတ်မှု လျှော့ချရေး ဩစတြေးလျ၏ ခရီးစဉ်သည် စိန်ခေါ်မှုဖြစ်လိမ့်မည် ဟု Mr Tang က ပြောကြားသော်လည်း မျှော်လင့်ချက် ရှိပါသည်။

Consider changing from petrol or diesel vehicle to an electric vehicle. Image: Paulbr75 - Pixabay

“ရှေ့ဆက်ရမယ့်လမ်းက ခက်ခဲပေမယ့် ခက်ခဲတဲ့ပြဿနာတွေကို ကျော်လွှားပြီး အံ့သြစရာကောင်း တဲ့အရာတွေကို လုပ်ဆောင်ရာမှာ အထူးကျွမ်းကျင်ပါတယ်။ COVID-19 က လိုအပ်တဲ့အခါ၊ ကြီးမားတဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေနဲ့ ကြီးမားတဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်တွေ ဖြစ်ပေါ်လာအောင် စွမ်းဆောင် နိုင်တယ်ဆိုတာ ငါတို့ကို ပြသခဲ့တယ်။”

တစ်ဦးချင်း၊ အိမ်ထောင်စုများ သို့မဟုတ် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများအနေဖြင့်၊ ကျွန်ုပ်တို့အားလုံးသည် ဓာတ်ငွေ့ထုတ်လွှတ်မှုလျှော့ချရေးတွင် ပါဝင်ဆောင်ရွက်နိုင်ပါသည်။

“ရာသီဥတု ဖောက်ပြန်ပြောင်းလဲမှုရဲ့ သက်ရောက်မှုကို ဖော်ထုတ်ကြည့်တဲ့အခါ အလွန်ကြောက် စရာကောင်းတဲ့ အချိန်ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း ဒီအခိုက်အတန့်မှာ အနာဂတ်ကို ပြန်တွေး ကြည့်ဖို့ လိုအပ်ပြီး ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုဆိုင်ရာ စမတ်ကျကျ လုပ်ဆောင်မှုတွေကနေတဆင့် ပိုမို ကောင်းမွန်တဲ့ အနာဂတ်ကို တည်ဆောက်နိုင်တာကြောင့် စိတ်လှုပ်ရှားစရာကောင်းတဲ့ အချိန်တစ် ခုပါ” ဟု Dr Bradshaw က ပြောကြားခဲ့သည်။