Key Points
- Study shows Australians are among the worst in the world for sharing dodgy articles.
- Technology advancement has made it easier for false news to appear genuine when accessed online.
- False news can significantly impact human behaviour when it confirms pre-existing beliefs or suspicions.
သတင်းမှားများသည် ကျွန်ုပ်တို့၏ ဒစ်ဂျစ်တယ်ခေတ်တွင် အရေးပါသော ပြဿနာတစ်ခု ဖြစ်လာ သည်။
RMIT တက္ကသိုလ်တွင် အခြေစိုက်သည့် အချက်အလက်စစ်ဆေးရေးယူနစ်ဖြစ်သည့် RMIT Fact Lab ၏တွဲဘက်ဒါရိုက်တာ Sushi Das ၏ ပြောကြားချက်အရ သတင်းမှားများသည် မှားယွင်းနေကြောင်းကို လူအများမသိရှိဘဲ မျှဝေသည့် မှားယွင်းသောအချက်အလက်များကို ရည်ညွှန်းပါသည်။
တစ်ဖက်တွင်မူ မမှန်မကန် သတင်းသည် အခြားသူများကို လှည့်ဖြားရန် ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ ဖန်တီး ထားသည့် မှားယွင်းသော အချက်အလက်ဖြစ်သည်။ ဟာသတစ်ခုအတွက်၊ နိုင်ငံရေးအစီအစဉ်ကို ကြော်ငြာခြင်း သို့မဟုတ် click လုပ်တာများဖြင့် ငွေရှာခြင်းကဲ့သို့သော အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် ၎င်းကို လုပ်ဆောင်နိုင်သည်။
Sushi Das နှင့်သူမ၏အဖွဲ့ကဲ့သို့သော အချက်အလက်စစ်ဆေးသူများသည် သတင်းမှား သို့မဟုတ် မဟုတ်မမှန်သတင်းများပါရှိသော ပို့စ်များကို ဖော်ထုတ်ရန်အတွက် ဆိုရှယ်မီဒီယာတွင် viral content အကြောင်းအရာကို ပြန်လည်သုံးသပ်သည်။
အကြောင်းအရာ၏ တိကျမှုကို စစ်ဆေးရန် စေ့စေ့စပ်စပ် သုတေသနပြုလုပ်ကြသည်။ ၎င်းသည် တိကျသောအချက်အလက်များကို အများသူငှာ မျှဝေကြောင်း သေချာစေရန် ကူညီပေး သည်။
Ms. Das သည် သြစတြေးလျတွင် သတင်းမှားနှင့် မဟုတ်မမှန်သတင်းများ ရောထွေးနေသော အမျိုးမျိုးအဖုံဖုံ အခြေအနေကို ဖော်ထုတ်ခဲ့သည်။ လက်ရှိ သတင်းခေါင်းကြီးပိုင်းများသည် ဆိုရှယ်မီဒီယာပေါ်တွင် မှားယွင်းသော သတင်းအချက်အလတ်များကို ဖြစ်ပေါ်စေတတ်သည်ဟု သူမက ဆိုသည်။
“ဥပမာအားဖြင့်၊ လောလောဆယ်မှာ ရုရှားနဲ့ ယူကရိန်းကြား စစ်ပွဲရှိတယ်။ ဒါကြောင့် ဒီစစ်ပွဲမှာ သတင်းမှားတွေ၊ မမှန်မကန် သတင်းတွေ ရှိနေတယ်။ အရှေ့အလယ်ပိုင်းမှာ နောက်ထပ်စစ်ပွဲ တစ်ခုရှိသေးတယ်။ ဒါကြောင့် ပါလက်စတိုင်းနဲ့ အစ္စရေးတို့ရဲ့ အခြေအနေတွေ ရှိတယ်၊ ပြီးတော့ အဲဒီပတ်ဝန်းကျင်မှာ သတင်းမှားတွေ၊ မဟုတ်မမှန် လုပ်ကြံမှုတွေလည်း အများကြီးရှိတယ်။ ငွေ ကြေးလိမ်လည်မှုတွေနဲ့ ကျန်းမာရေးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ သတင်းမှားတွေကိုလည်း ပုံမှန်တွေ့နေရပါ တယ်” လို့ မစ္စ Das က ပြောပါတယ်။
Left to right: Dr Timothy Graham, RMIT FactLab Sushi Das, Dr Darren Coppin.
ဆိုရှယ်မီဒီယာအကျိုးသက်ရောက်မှု။
ဆိုရှယ်မီဒီယာပလက်ဖောင်းများသည် သိသာထင်ရှားသော ကြော်ငြာကိရိယာတစ်ခုအဖြစ်လုပ် ဆောင်သည်။ ၎င်းတို့ကို ဆက်သွယ်ရေးနှင့် အတွေးအမြင်ဖလှယ်ခြင်းအတွက် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် အသုံးပြုကြပြီး ၎င်းတို့၏ နှစ်သက်မှုများနှင့် လုပ်ဆောင်ချက်များအပေါ် အခြေခံ၍ သုံးစွဲသူများ၏ အကြောင်းအရာများကို စိတ်ကြိုက်ပြင်ဆင်ရန် အဆင့်မြင့် algorithms များကို အသုံးချကာထိတွေ့ ဆက်ဆံမှုနှင့် ဆက်စပ်မှုကို တိုးမြင့်လာစေပါသည်။
သို့သော်လည်း Queensland University of Technology မှ ဒစ်ဂျစ်တယ်မီဒီယာ တွဲဖက်ပါမောက္ခ ဒေါက်တာ Timothy Graham က အဆိုပါ algorithms များသည် သတင်းမှားနှင့် အချက်အလက် မှားများကို မရည်ရွယ်ဘဲ ဖြန့်ဝေနိုင်ပုံကို ရှင်းပြသည်။
"အကြောင်းအရာက မခံမရပ်နိုင်ဖြစ်တတ်တဲ့ လူတွေရဲ့ feeds တွေကို တွေ့လိမ့်မယ်။ လူသားများ သည် အစစ်အမှန်မဟုတ်သည့် အမှန်တကယ် စိတ်လှုပ်ရှားမှုဖြစ်စေသော မီဒီယာကြွယ်ဝသော အကြောင်းအရာများအတွက် ခိုင်မာသောကြိုးသွယ်ထားပြီး လူမှုရေးနှင့် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာအရ ထူထောင်ထားသည်" ဟု ဒေါက်တာဂရေဟမ်က ပြောကြားခဲ့သည်။
ဆိုရှယ်မီဒီယာပလက်ဖောင်းများသည် အကြောင်းအရာများကို ချဲ့ထွင်ပြီး မြှင့်တင်ကာ သုံးစွဲသူများ ၏ ပြင်းထန်သောတုံ့ပြန်မှုများ ထုတ်ပေးကြောင်း ၎င်းက ထပ်လောင်းပြောသည်။ လူများသည် အပြုသဘော သို့မဟုတ် အပျက်သဘောဖြစ်စေ ပြင်းထန်သော စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာတုံ့ပြန်မှုဖြစ်စေ သည့် အကြောင်းအရာကို မျှဝေလေ့ရှိ
သတင်းမှားများသည် စစ်မှန်သောအမှား၊ ဘက်လိုက်အစီရင်ခံခြင်း၊ စိတ်ကူးယဉ်ဆန်ခြင်းနှင့် ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ နိုင်ငံရေး၊ အယူဝါဒ သို့မဟုတ် စီးပွားရေး ခြယ်လှယ်မှုများကို မျှဝေကြသည်။
လျှို့ဝှက်စွာ ပူးပေါင်းကြံစည်သည် ဆိုသောအယူအဆ သီအိုရီများတွင် လျှို့ဝှက်ကြံစည်မှုများ အကြောင်း ရှုပ်ထွေးသောဇာတ်လမ်းများ ပါဝင်လေ့ရှိသည်။ ဆန့်ကျင်ဘက်အားဖြင့်၊ သတင်းမှား သည် ပူးပေါင်းကြံစည်မှုဆိုင်ရာ အစိတ်အပိုင်းများ ပါဝင်နိုင် သို့မဟုတ် မပါဝင်နိုင်သည့် မှားယွင်း သော သို့မဟုတ် လွဲမှားစေသော အချက်အလက်များစွာကို လွှမ်းခြုံထားသည်။
RMIT Fact Lab အဖွဲ့မှ စုံစမ်းစစ်ဆေးခဲ့သည့် ပူးပေါင်းကြံစည်မှုသီအိုရီ၏ ဥပမာတစ်ခုမှာ အဝတ် အစား tag များကို အစားထိုးသည့် QR ကုဒ်များအကြောင်းဖြစ်သည်။
အဆိုပါ သီအိုရီအရ ဖက်ရှင်စက်မှုလုပ်ငန်းကို ပိုမိုရေရှည်တည်တံ့စေရန် ရည်ရွယ်ခြင်းဖြစ်ပြီး လူများကိုခြေရာခံထိန်းချုပ်ရန်အတွက် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးဖိုရမ်၊ ဘဏ်များနှင့် အစိုးရတို့က လုပ် ဆောင်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း သီအိုရီက ဆိုထားသည်။
“ဒါကမှားတယ်။ မမှန်ဘူး။ ဤကုဒ်များသည် ကျင့်ဝတ်အရပြုလုပ်ထားခြင်းရှိ၊ မရှိ၊ လျှော်ဖွပ် ခြင်းဆိုင်ရာ ညွှန်ကြားချက်များနှင့် အထည်အသေးစိတ်များအကြောင်း အသေးစိတ်အချက် အလက်များကို သင့်အား ပြောပြပါသည်။ ဒါပေမယ့် ဒါတွေအားလုံးက မင်းကိုခြေရာခံဖို့ပဲဆိုပြီး ငြင်းခုံတဲ့လူတွေရှိတယ်။" Ms Das က ပြောပါတယ်။
A woman is scanning a QR code from a label in a clothing store with her smartphone. Source: iStockphoto / javitrapero/Getty Images/iStockphoto
သတင်းမှားများ၏ သက်ရောက်မှု။
ဆစ်ဒနီမြို့အခြေစိုက် အမူအကျင့်ဆိုင်ရာ သိပ္ပံပညာရှင် ဒေါက်တာ Darren Coppin က ဘာသာ စကားစတင်ကတည်းက သတင်းမှားတွေ ရှိနေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
သို့သော် ယခုအခါ လူမှုအဖွဲ့- အစည်းအပေါ် သိသိသာသာ သက်ရောက်မှုရှိသော ပြဿနာတစ်ခု ဖြစ်လာသည်။
အရင်တုန်းက လူတွေဟာ သူတို့ရဲ့ ဖြစ်ရပ်မှန်တွေ၊ အမှန်တရားတွေ၊ ယုံကြည်ချက်တွေကို သူတို့ရဲ့ ဒေသအသိုင်းအဝိုင်း၊ မိသားစု၊ ယဉ်ကျေးမှုတွေကနေ ရရှိခဲ့ပါတယ်။ ယနေ့ခေတ်တွင် ကျွန်ုပ်တို့ သည် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှ သတင်းအချက်အလတ်မျိုးစုံနှင့် အရင်းအမြစ်မျိုးစုံမှ ရရှိပါသည်။
“University of Canberra ရဲ့ လေ့လာမှုတစ်ခုအရ သြစတြေးလျနိုင်ငံသားတွေဟာ ကမ္ဘာပေါ်မှာ အဆိုးဆုံး ဆောင်းပါးတွေကို ဝေမျှတဲ့ နိုင်ငံတွေထဲမှာ ပါဝင်ပါတယ်။ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းက သံသယ ဖြစ်စရာလို့တောင် ထင်ကြတဲ့ ဆောင်းပါးတစ်ပုဒ်ကို မျှဝေကြပါလိမ့်မယ်။ ဒါကြောင့် သတင်းအတု နဲ့ သတင်းမှားတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ ပြဿနာကို ပေါင်းစပ်လိုက်တယ်ဆိုတာ သိသာထင်ရှားပါ တယ်” ဟု Dr Coppin က ပြောကြားခဲ့သည်။
သူရှင်းပြသည်မှာ၊ ယွင်းသောသတင်း သို့မဟုတ် သတင်းမှားများသည် နဂိုရှိရင်းစွဲယုံကြည်ချက် သို့မဟုတ် သံသယများကို အတည်ပြုခြင်းဖြင့် လူသားတို့၏အပြုအမူကို သိသိသာသာအကျိုးသက် ရောက်စေနိုင်သည်။ ဤအကျိုးသက်ရောက်မှုသည် သတင်းမှားများ၏ လွှမ်းမိုးမှုခံရသော သဘော ထားများကို ထင်ဟပ်စေသည့် ပြည်သူ့မူဝါဒကို ထင်ဟပ်စေပြီး နိုင်ငံရေးသမားများက လူထုကို ပန်ကြားရန် ကြိုးပမ်းသည့်နေရာတွင် ဤအကျိုးသက်ရောက်မှုသည် မဲပေးခြင်းအထိ သက်ရောက် နိုင်သည်။
"အထူးသဖြင့် COVID ကာလအတွင်းမှာ COVID ရဲ့ ကဏ္ဍတိုင်းနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ သတင်းအမှား တွေနဲ့ ပြဿနာများစွာကို တွေ့ခဲ့ရပါတယ် ပြီးတော့ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ရဲ့ ညွှန်ကြားရေးမှူး ချုပ်က ငါတို့ဟာ ကပ်ရောဂါကို တိုက်နေတာမဟုတ်ဘူး၊ ငါတို့က သတင်းအချက်အလက်ဆိုင်ရာ ရောဂါကို တိုက်နေတာပါ” ဟု ဒေါက်တာ Coppin က ပြန်ပြောပြသည်။
Dr Coppin က လူသား များသည် ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ သို့မဟုတ် မရည်ရွယ်ဘဲ သတင်းမှားများကို ဖြန့်ဝေနိုင်သည့် အောက်ပါ အကြောင်းရင်းများကို ဖော်ထုတ်ပေးပါသည်။
Fake news plays on humans' loathing of uncertainty. We absolutely crave safety and a sense of control. we're driven to eradicate that uncertainty. So, we search for answers. And if they're not readily available, we fill in the gaps. So, we're suckers for any information where none is available.Behavioural Scientist, Dr Darren Coppin
သူ့အဆိုအရ လူသားများသည် ကျွန်ုပ်တို့၏ ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်အတိတ်တွင် နက်နဲစွာ အမြစ်တွယ်နေ သော အဆိုးမြင်စိတ်များ ရှိကြပါသည်။ ကျွန်ုပ်တို့၏ ရှင်သန်မှု ဗီဇများသည် ကျွန်ုပ်တို့အား အဆိုး မြင်ဝါဒဆီသို့ သဘာဝအတိုင်း သဘောထားကြီးလာစေသည်-အန္တရာယ်ကို သတိထားသူများသည် ရန်လိုသောပတ်ဝန်းကျင်တွင် ရှင်သန်နိုင်ခြေပိုများသည်။
"သင်က သြစတြေးလျလူမျိုးတစ်ယောက်နဲ့ သင်အရင်က နိုင်ငံရပ်ခြားမှာ စကားပြောဖူးတယ်ဆို ရင်၊ သူတို့က ဧည့်သည်တွေ၊ မြွေတွေ၊ ငါးမန်းတွေပြီး သြစတြေးလျ အလှအပနဲ့ အခွင့် အလမ်းထက် များပြားတဲ့ ပင့်ကူတွေ၊ မြွေတွေ၊ ငါးမန်းတွေပဲပြောဖြစ်တယ်" ဟု Dr Coppin က ပြောကြားခဲ့ သည်။
ကျွန်ုပ်တို့သည် သတင်းမှား သို့မဟုတ် အချက်အလက်မှားများကို ဖြန့်လေ့ရှိသည့် အခြား အကြောင်းရင်းမှာ ကျွန်ုပ်တို့၏ "အတည်ပြုချက်ကိုဘက်လိုက်မှု" ဖြစ်သည်။
Dr Coppin ၏ အဆိုအရ ကျွန်ုပ်တို့သည် ကာကွယ်ဆေးထိုးခြင်းကို ဆန့်ကျင်သောအုပ်စုတွင် ပါ၀င်ပါက၊ ကျွန်ုပ်တို့သည် ကျွန်ုပ်တို့၏ယုံကြည်ချက်များနှင့် ကိုက်ညီသော အချက်အလက်များကို ရှာဖွေလေ့ရှိပြီး ယင်းကို ကျွန်ုပ်တို့မှတ်မိပါသည်။
ပိုမိုကွဲပြားခြင်းနှင့် အစွန်းရောက်ခြင်းဆီသို့ ဦးတည်သွားစေသည့် ကျွန်ုပ်တို့၏ နဂိုရှိပြီးသား ယုံကြည်ချက်များကို အတည်ပြုသည့် အချက်အလက်များကို ကျွန်ုပ်တို့ ပိုမိုမှတ်မိနိုင်ဖွယ်ရှိသည်ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။
Dr Coppin သည် သတင်းမှားများ အွန်လိုင်းသို့ဝင်ရောက်သည့်အခါ သတင်းအမှားများကို လျင်မြန် စွာပျံ့နှံ့စေသည့်နောက်ထပ်အကြောင်းရင်းတစ်ခုက မှားယွင်းသောသတင်းများကို စစ်မှန်သည့်ပုံ ပေါ်စေရန် လွယ်ကူစေသည့် နည်းပညာတိုးတက်လာမှုကိုလည်း Dr Coppin မှ ထောက်ပြသည်။
"မင်းတစ်ယောက်ယောက်နဲ့ မျက်နှာချင်းဆိုင်တွေ့တဲ့အခါ သူတို့ရဲ့ ထူးဆန်းတဲ့အမူအရာ ဒါမှမဟုတ် ချွေးစေးတွေဝေနေတဲ့ လက်ဖဝါးကနေ ပြောပြနိုင်တယ်၊ အဲဒါက မယုံကြည်ထိုက်တာ ဒါမှမဟုတ် သူတို့ပြောနေတာတွေကို မယုံဘူးလို့ ငါတို့ကို အသိပေးနိုင်တယ်" Dr Coppin အသေးစိတ်ရှင်းပြ သည်။
Misinformation can come from various sources, such as genuine mistakes, biased reporting, sensationalism, and intentional political, ideological, or economic manipulation. Source: iStockphoto / nicoletaionescu/Getty Images
သတင်းအတုများကို ဖော်ထုတ်နှိမ်နင်းခြင်း။
ယနေ့ကမ္ဘာတွင် သတင်းမှားများအဖြစ်များလာသောကြောင့် အမှန်တရားနှင့် အမှားအယွင်းကို ပိုင်းခြားရန် ပို၍အရေးကြီးလာသည်။
သတင်းများကို ဖော်ထုတ်သိရှိနိုင်စေရန် ကျွမ်းကျင်မှုများ ပြုစုပျိုးထောင်ခြင်းသည် အရေးကြီးပါ သည်။
Sushi Das သည် သတင်းအမှန်နှင့် သတင်းမှားများကို ခွဲခြားသိမြင်နိုင်စေရန် သူမ၏ ထိပ်တန်း ဗျူဟာကို မျှဝေပါသည်။
"သင် စာလုံးအချို့ကိုရနိုင်သည်၊ tab အသစ်တစ်ခုဖွင့်ပါ၊ ထိုအဓိက စကားလုံးများ ကို tab အသစ်တစ်ခုထဲသို့ထည့်ကာ ထိုအဓိကစကားလုံးများကိုအသုံးပြု၍ သင်ရှာဖွေနိုင် သည့်အခြား အရာများစကားလုံး၏ အချက်အလက်ကို စစ်ဆေးခြင်းဖြင့် အဓိကစာလုံး အချို့ကိုပင် ထည့်သွင်းနိုင်သည်။ အကယ်၍ တစ်စုံတစ်ယောက်သည် ဆောင်းပါးတစ်ပုဒ် သို့မဟုတ် ထိုအကြောင်းအရာနှင့်ပတ်သက်သော အချက်အလက်စစ်ဆေးသည့် ဆောင်းပါးကို ရေးသားထား ပြီးဖြစ်သည် ကိုရှာဖွေနိုင်။ "
Ms Das က ပုံတစ်ပုံကိုကြည့်နေပြီး မှန်ကန်မှုရှိမရှိ သိချင်ပါက၊ Google တွင် ပုံတစ်ပုံကိုရှာဖွေရန် ရွေးချယ်ခွင့်ကိုရရန် Google ပေါ်တွင် right-click နှိပ်၍လည်း အကြံပြုနိုင်ပါသည်။
သတင်းမှားများ ပြန့်ပွားမှုကို တိုက်ဖျက်ရန် ထိရောက်သော နည်းလမ်းမှာ ရည်မွန်သော ဆွေးနွေးပွဲ များ ပြုလုပ်ရန်၊ ကဲ့ရဲ့ ရှုတ်ချခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ် အချိန်ကြာလာသည်နှင့်အမျှ အဖြစ်မှန် အချက် အလက်များကို တသမတ်တည်း တင်ပြခြင်းဖြစ်သည်ဟုလည်း သူမက ဆိုသည်။
ပြောင်းလဲမှုသည် စိတ်ရှည်သည်းခံမှု လိုအပ်သည့်တဖြည်းဖြည်းချင်းလုပ်ရသည့် ငန်းစဉ်တစ်ခုဖြစ် ကြောင်း နားလည်န် အရေးကြီးပါ။
Dr Coppin က အွန်လိုင်းပေါ်မှာ မမျှဝေမီ သံသယဖြစ်ဖွယ်သတင်း သို့မဟုတ် အချက်အလက်များ က လုံးဝမှန်ကန်ဘူးလို့ သင်ထင်ရင် မယူဆောသွားရန် အကြံပြုထားသည်။
"ရပ်ပြီး စဉ်းစားပါ၊ ဒါကို ထပ်လုပ်မလား၊ ဒါမှမဟုတ် လူရှေ့သူရှေ့မှာ ဒီလိုပြောလို့လား။ အကယ် ၍ မသေချာပါက၊ ကျေးဇူးပြု၍ သတင်းမှားများ၏ မြှောက်စားခြင်းကို အထောက်အကူဖြစ် စေသောကြောင့် အရာများကို ထပ်ဆင့်မျှဝေခြင်းမပြုပါနှင့်။ ဒုတိယအနေနဲ့၊ သင်ရဲ့ကိုယ်ပိုင်ရှာဖွေ မှုအသုံးအနှုန်းအပေါ် ဘက်လိုက်မှုတွေကို သတိထားပါ။"
Experts believe the challenges of combating misinformation is set to grow with AI. Credit: We Are/Getty Images
အနာဂတ် လမ်းကြောင်းသစ်များ။
နည်းပညာတွေ တိုးတက်လာတာနဲ့အမျှ သတင်းမှားတွေ ပြန့်ပွားလာပါတယ်။
Professor Timothy Graham သည် ဤအမြဲတမ်းပြောင်းလဲနေသော ဒစ်ဂျစ်တယ် ကမ္ဘာတွင် ကျွန်ုပ်တို့ မျှော်လင့်ထားသင့်သည့် အနာဂတ်စိန်ခေါ်မှုများကို ရှင်းပြသည်။
Generative Artificial Intelligence (AI) မှ ဖြစ်ပေါ်လာသော အကြီးမားဆုံးစိန်ခေါ် မှုများထဲမှစ်ခုမှာ ၎င်းသည် လူသားတစ်ဦးရေးသားပုံပေါ်သည့် အကြောင်းအရာကို ဖန်တီးနိုင်ပြီး ပထမတစ်ချက်က အလွန်ယုံကြည်စိတ်ချရကြောင်း ၎င်းက ပြောကြား ခဲ့သည်။
“ဒါက စာသားတင်မကဘဲ ရုပ်ပုံတွေလည်းပါဝင်တာ သိသာပါတယ်။ ဖြစ်ပျက်ခဲ့ သည့် တကယ့်စိန်ခေါ်မှုတစ်ခုမှာ ကျွန်ုပ်တို့တွင် AI မှထုတ်လုပ်ထားသော အကြောင်း အရာများစွာပါဝင်နေပြီး ၎င်းသည် ရောနှောပါဝင်နေပြီး ဆက်ထိန်းထားရန်မှာ ပို၍ ပို၍ရှုပ်ထွေးလာနေခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။ ဤအရာသည် အစစ်အမှန်ပုံ သို့မဟုတ် စစ်မှန်သောရုပ်ပုံ သို့မဟုတ် စစ်မှန်သော စာသားမဟုတ်သည့်အရာနှင့် ဆန့်ကျင် ဘက်စစ်မှန်သော ပုံဖြစ်သည်” ဟု ဒေါက်တာဂရေဟမ်က ဆိုသည်။
