ارکستر زهره انستیتوت ملی موسیقی افغانستان قرار است برای اجرای دو کنسرت موسیقی در سالن رابرت بلک‌وود دانشگاه موناش در ملبورن و آپرا هاوس سیدنی به آسترالیا بیاید.
این برنامه به ابتکار سفارت افغانستان در کنبرا و همکاری دولت فدرال، ایالت نیو ساوت ولز و نهادهای علمی و فرهنگی به مناسبت پنجاهمین سالگرد روابط دیپلماتیک میان افغانستان و آسترالیا و صدمین سالروز استقلال افغانستان برگزار می‌شود.
ارکستر زهره که در سال ٢٠۱٥ از سوی یک آسترالیایی افغان‌تبار، داکتر احمدناصر سرمست، در چهارچوب انستیتوت ملی موسیقی افغانستان ایجاد شد، در سال ٢٠۱٧ در برابر دوهزار تن از رهبران سیاسی و اقتصادی جهان در مجمع جهانی اقتصاد در دائوس سویس کنسرت اجرا کرد.
داکتر ناصر سرمست، رییس و بنیان‌گذار انستیتوت ملی موسیقی افغانستان می‌گوید ارکستر زهره نقش نمایندگی از «مردم و فرهنگ افغانستان» در جامعه جهانی را بر عهده دارد.
این ارکستر متشکل از حدود ٢٥ دختر جوان ۱٤ تا ٢٠ ساله است. Source: Supplied
آقای سرمست به اس‌بی‌اس دری گفت: «ارکستر زهره که به سمبول آزادی زن تبدیل شده، ارکستری است متشکل از سازهای اروپایی و سازهای افغانی».
سرمست که در سال ۱٩٨۱ از تنها مکتب موسیقی افغانستان فارغ شده بود، در سال ٢٠۱٠ و پس از کسب مدرک دکترا در رشته موسیقی از دانشگاه موناش آسترالیا، انستیتوت ملی موسیقی افغانستان را بنیان گذاشت.
او با « اعتقاد راسخ به نیروی تغییردهنده موسیقی بر زندگی اطفال»، آغاز به آموزش موسیقی به «کودکان آسیب‌پذیر» از خیابان و پرورشگاه‌ها کرد.
«ما هنوز هم همه‌ساله پنجاه فیصد جدید شمول‌های خود را از پرورشگاه‌ها و موسساتی که با اطفال خیابانی کار می‌کنند، جذب می‌کنیم».
اعضای ارکستر زهره با داکتر ناصر سرمست (میانه)، رییس و بنیان‌گذار انستیتوت ملی موسیقی افغانستان. Source: Supplied by source
«بیشتر از هشتاد فیصد ارکستر زهره را همین اطفال خیابانی یا اطفال پرورشگاهی تشکیل می‌دهند».
ارکستر شناخته شده بین‌المللی
ارکستر زهره با اجرای ترکیبی از موسیقی سنتی افغانستان و موسیقی کلاسیک غربی در بزرگترین استیج‌های جهانی، یک اعتبار بین‌المللی را در عرصه موسیقی کمایی کرده است.
آقای سرمست به خاطر فعالیت‌هایش در عرصه موسیقی و تأسیس انستیتوت ملی موسیقی افغانستان و ارکستر زهره، برنده چندین جایزه معتبر بین‌المللی، از جمله جایزه پولار که به نوبل موسیقی نیز معروف است، شده است.
داکتر سرمست گفت: «در مدت این چهارسال، ارکستر زهره در بزرگترین استیج‌های دنیا برنامه‌های هنری اجرا کرده است و موسیقی و زیبایی‌های موسیقی افغانستان را با مردم دنیا شریک ساخته است».
سفارت افغانستان در کنبرا در بیانیه‌ای نوشته است: «افزون بر چندین جایزه، ارکستر زهره از زمان انجام نخستین سفر هنری‌اش در ٢٠۱٧، به صورت قابل توجهی مورد ستایش و توجه منتقدان و مخاطبان در سراسر جهان واقع شده است».
در بیانیه همچنان آمده است: «این تور یک فرصت نادر را برای آسترالیایی‌ها فراهم می‌کند تا به تماشای نخستین ارکستر تماماً زنانه و شناخته شده در عرصه بین‌المللی افغانستان که از سوی اولین رهبر ارکستر زن این کشور رهبری می‌شود، بنشینند».
برخاستن از خاکستر و آتش
نگین خپلواک (ایستاده در وسط)، نخستین رهبر ارکستر زن افغانستان. Source: Supplied
وحیدالله ویسی، سفیر افغانستان در آسترالیا می‌گوید ارکستر زهره نماینده نسل نو مردم افغانستان می‌باشد و نشان‌دهنده این‌که این نسل چگونه از میان «خاکستر و آتش» برخاسته است.
آقای ویسی به اس‌بی‌اس دری گفت: «آن‌ها توانسته‌اند از افغانستان نمایندگی بسیار خوب کنند و استقبال بسیار وسیع شده‌اند».
او افزود: «البته این اولین بار است یک ارکستر افغانی در آپرا هاوس سیدنی نمایش اجرا می‌کند و کاملاً قابل افتخار است».
«کاری را که آقای سرمست انجام داد، یک مشخصه بسیار جالب دارد و آن این است که نه تنها خودشان فعال بودند و توانستند این گروه را ایجاد کنند، بلکه یک نسل نو را تربیه کردند، به خصوص که این اطفال اکثرشان از طبقه اناث هستند و به خصوص دیگر این که از پرورشگاه ها هستند».
«یعنی یک کار چندبعدی اجتماعی و فرهنگی است که بسیار یک تهداب اساسی را در قسمت رشد جامعه مثبت افغانستان بازی کرده است».
همچنان گلادیس بریجیکلیان، نخست‌وزیر ایالت نیو ساوت ولز اعضای ارکستر را زنان جوان «شجاع و الهام‌بخش» خطاب کرد و برای استقبال گرم از آن‌ها ابراز خرسندی کرد.
وحیدالله ویسی، سفیر افغانستان در آسترالیا می‌گوید ارکستر زهره نشان می‌دهد چگونه نسل نو افغانستان از میان «خاکستر و آتش» برخاسته است. Source: SBS Dari
«این سفر هنری مهم فهم ویژه‌ای از سنت‌های موسیقی افغانی به مخاطبان خواهد داد و به این نوازندگان بی‌نظیر و جوان فرصت به اشتراک‌گذاری میان‌فرهنگی هنر موسیقی و روایت‌های شان را فراهم می‌کند».
امسال، روابط دیپلماتیک افغانستان و آسترالیا وارد پنجاهمین سال خود می‌شود، اما افغان‌ها خیلی پیشتر از آغاز روابط رسمی راه خود را به آسترالیا باز کرده بودند.
ساربان/شتربانان افغان میان سال‌های ۱٨٦٠ و ۱٩٣٠ به آسترالیایی‌ها کمک کردند به صحراهای گرم و خشک مرکزی این کشور دسترسی پیدا کنند و حمل‌ونقل تدارکات پروژه‌های بزرگ خط آهن و تلگراف را برعهده داشتند.
اما با رشد وابستگی‌های دیپلماتیک میان افغانستان شاهی و کشور مشترک‌المنافع آسترالیا در آغاز نیمه دوم قرن بیستم و افزایش سفر آسترالیایی‌ها به یا از طریق افغانستان، روابط رسمی دیپلماتیک میان دو کشور در ماه مارچ ۱٩٦٩ آغاز شد.
