Explainer

گذرگاه مرزی رفح کجاست و چرا مسدود شده؟

برای هزاران نفری که سعی در فرار از غزه دارند، تنها یک راه خروج وجود دارد و آن هم بسته است. در رفح چه می‌گذرد و چرا مردم نمی‌توانند از این گذرگاه خارج شوند؟

People wait to cross a border. There are bags on the ground and some people are sitting and others standing. Some are holding bags.

دوشنبه، ۱۶ اکتبر: فلسطینیان دوتابعیتی در انتظار بازشدن گذرگاه رفح در مرز مصر در جنوب نوار غزه Source: EPA / /

نوار غزه از زمان آغاز بمباران شدید اسراییل در واکنش به حملات غافل‌گیرانه شبه‌نظامیان اسلام‌گرای حماس در ۷ اکتبر در محاصره قرار دارد.

دو میلیون و ۳۰۰ هزار سکنه این قلمرو برق و سوخت ندارند و خدمات بهداشتی و آبرسانی آن به مرز فروپاشی رسیده است.

صدها هزار نفر آواره شده‌اند؛ برخی با وسایل نقلیه و چمدان‌های شان به سمت جنوب به سوی گذرگاه رفح رفته‌اند، اما برخی دیگر پس از تلاش نافرجام برای یافتن پناهگاه، دوباره به شمال بازگشته‌اند.

به ده‌ها آسترالیایی و سایر اتباع خارجی که در غزه گیر افتاده‌اند، توصیه شده است که از طریق گذرگاه رفح به مصر بروند- اما بسیاری از آن‌ها با بسته بودن این گذرگاه در بلاتکلیفی رها شده‌اند.

گذرگاه رفح کجاست؟

رفح، نام شهری مرزی در جنوب نوار غزه در نزدیک مصر است.

رفح تنها نقطه خروجی و ورودی به غزه است که توسط اسراییل کنترل نمی‌شود.
Rafah.png
گذرگاه‌های مرزی غزه
در سمت دیگر نوار غزه در شمال، گذرگاه به‌شدت کنترل‌شده اریز است که به اسراییل می‌انجامد.

گذرگاه کرم شالوم در جنوب که در نزدیکی مرز مصر واقع شده است، صرفاً برای حمل کالا/جنس از اسراییل به غزه و برعکس استفاده می‌شود.

اسراییل پس از حملات ۷ اکتبر هر دو گذرگاه اریز و کرم شالوم را تا اطلاع ثانوی مسدود کرد.

کنترل رفح در دست کیست؟

به گفته دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل متحد، گذرگاه رفح توسط مصر کنترل می‌شود و افرادی که می‌خواهند غزه را ترک کنند، نیاز به مجوز خروج از سوی مقامات فلسطینی یا مصری دارند.

در گذرگاه چه جریان دارد؟

با هشدار سازمان ملل متحد مبنی بر این‌که غزه در آستانه یک «فاجعه انسانی بی‌سابقه» قرار دارد، سازمان‌های امدادی سعی دارند کمک‌های را از طریق همین گذرگاه به دو میلیون سکنه محاصره‌شده غزه برسانند.

کامیون‌های حامل صدها تن کمک، از غذای آماده گرفته تا دستکش‌های لاتکس برای جراحی‌های اضطراری، در شهر عریش در نزدیکی این گذرگاه منتظر مجوز ورود هستند.

اما این کمک‌ها هنوز نتوانسته‌اند از مرز عبور کنند.
Large outdoor gates
گذرگاه مرزی رفح توسط مصر کنترل می‌شود. Source: EPA / /
علاوه بر این، گزارش‌ها می‌رسانند که اسراییل مناطق اطراف گذرگاه را هدف حملات هوایی قرار داده است. نیروهای دفاعی اسراییل هفته گذشته تأیید کردند که یک تونل زیرزمینی را که به گفته آن‌ها برای «قاچاق سلاح و تجهیزات نظامی استفاده می‌شد» در منطقه رفح هدف قرار داده است.

چرا گذرگاه رفح باز نیست؟

مقامات مصری روز دوشنبه (۱۶ اکتبر) گفتند که این گذرگاه به طور رسمی بسته نشده است، اما به دلیل حملات هوایی اسراییل به سمت غزه، غیرفعال شده است.

مقامات در قاهره مدعی شدند که اسراییل با ارسال کمک به غزه همکاری نمی‌کند.
سامح شکری، وزیر امور خارجه مصر، گفت: «دولت اسراییل تاکنون موضعی در مورد باز کردن گذرگاه رفح از سمت غزه اتخاذ نکرده است تا اجازه ورود کمک‌ها و خروج شهروندان کشورهای ثالث را بدهد».

دولت آسترالیا روز دوشنبه به شهروندان خود در غزه توصیه کرد که به امید بازشدن یک پنجره بشردوستانه به سمت گذرگاه مرزی رفح بین و مصر و غزه حرکت کنند، اما هیچ تضمینی وجود ندارد که این گذرگاه باز شود و اگر باز هم شود، معلوم نیست برای چه مدتی فعال خواهد بود.
A man and a woman carrying bags. They are walking with a small child
به دنبال هشدار اسراییل برای تخلیه ساکنان شمال غزه، فلسطینیان منتظر عبور از گذرگاه مرزی رفح هستند. Source: AP / /

چرا برخی از مردم نمی‌خواهند غزه را ترک کنند؟

همه ساکنان غزه نمی‌خواهند آن‌جا را ترک کنند. برخی از فلسطینی‌ها می‌ترسند که اگر خانه‌های خود را ترک کنند، اجازه بازگشت به آن‌ها داده نخواهد شد.

برخی گفته‌اند که ترس از وقوع یک نکبت دیگر دارند. نکبت اشاره به آوارگی دسته‌جمعی فلسطینی‌ها در طول جنگ ۱۹۴۸ دارد که در آن همزمان با ایجاد اسراییل، صدها هزار فلسطینی از خانه‌های خود گریختند یا اخراج شدند.

در این جریان حدود ۷۰۰ هزار فلسطینی- نیمی از جمعیت عرب فلسطین تحت سلطه بریتانیا- سلب مالکیت و آواره شدند. بسیاری از آن‌ها به کشورهای عربی همسایه سرازیر شدند. بازماندگان آن‌ها تا امروز در همین کشورها زندگی می‌کنند. بسیاری دیگر هنوز در کمپ‌های پناهندگان به‌سر می‌برند.
Two men holding up a Palestinian flag in front of aid trucks
دوشنبه، ۱۶ اکتبر: دو مرد در حال نشان دادن پرچم فلسطین در کنار کاروان کامیون‌های حامل کمک‌های بشردوستانه برای نوار غزه در شهر عریش مصر Source: EPA / /
گروه حماس نیز به فلسطینی‌ها گفته است که در خانه‌های خود بمانند و از دستور تخلیه اسراییل سرپیچی کنند.

ارتش اسراییل به غیرنظامیان شهر غزه گفته است: «برای امنیت خود و خانواده‌های تان به سمت جنوب تخلیه کنید و از تروریست‌های حماس که از شما به عنوان سپر انسانی استفاده می‌کنند، فاصله بگیرید.»

اسراییل از چند روز بدین‌سو نیروهای خود را در مرز غزه جمع کرده تا برای آنچه ارتش این کشور یک «عملیات گسترده زمینی» در پاسخ به حملات حماس می‌خواند، آماده شوند.

به اشتراك بگذاريد
نشر شده در 18/10/2023 ساعت 11:36am
به روز شده در 18/10/2023 ساعت 12:53pm
توسط Sam Anwari
منبع: SBS, Reuters