Cov txiaj ntsim tau txais los ntawm kev tso ntshav pab lwm tus (Benefits of donating blood)

National Blood Donor Week

Empty chairs waiting for blood donors and O negative bags, Donateblood, Australian Red Cross Source: Courtesy of Erin Lagoudakis

Get the SBS Audio app

Other ways to listen

Vim li cas thiaj tsim nyob peb tso ntshav pab lwm tus?


Raws li Erin Lagoudakis uas yog tus Regional Communication Manager uas tswj cov hauj lwm tso ntshav ntawm lub koom haum Australian Red Cross tau qhia, lub plua National Blood Donor Week 2-8 Sept yog ib lub tsam thawj tseem ceeb heev coj los ua tsaug rau cov neeg tso ntshav pab cawm lwm tus txoj sia thiab coj los txhawb nqa kom zej tsoom sawv daws pab qhia lwm tus kom mus tso ntshav, hais lus ua tsaug rau cov neeg tso ntshav pab lwm tus.

Tab sis  ho muaj cov zwj ceeb (conditions) dab tsi zoj khi peb uas yuav tau ua raws thiaj muaj peev xwm tso tau ntshav, yuav mus tso ntshav nrog leej twg, qhov twg thiab peb yuav tau npaj peb tus kheej li cas?

Erin Lagoudakis tau qhia tias ua ntej tshaj xav kom tej neeg sawv daws mus txheeb xyuas lub vas sab seb koj puas yog cov neeg muaj peev xwm mus tso tau ntshav pab lwm tus. Yeej muaj ntau lub chaw tso ntshav thoob plaws teb chaws Australia thiab xav kom koj teem caij thiab mus txheeb cov chaw tso ntshav nyob ze koj kom thiaj mus tso tau ntshav tau.

Qhov tseem ceeb xav kom koj hu nug lub koom haum no tau raws tus xov tooj 13 14 95 nrog lawv tham kom paub tseeb thiab yuav tau teem caij kom thiaj tso tau ntshav sai thiab lawv thiaj npaj tau rooj tos los yog npaj twj tso ntshav txhij ces cia li tso kiag xwb tom qab txheeb xyuas koj seb puas muaj teeb meem dab tsi rau koj cov ntshav, yog tso ntshav lawm puas muaj teeb meem rau koj los yog koj cov ntshav puas yuav muaj tau teeb meem rau cov neeg yuav txais thiab tau koj cov ntshav coj mus siv.

Mloog tau Erin Lagoudakis cov lus tham ua lus Askiv (English) uas SBS Radio Hmong Program interview nws tau ntawm nod: https://www.sbs.com.au/yourlanguage/services/embeds/audioplayer/0284840c-4252-47f9-8d8b-2d9b5103f3b3

Yog li hauv tib neeg cov ntshav ne ho muaj dab tsi xwb? Nqe no raws li lub koom haum tau qhia, muaj ntau yam xws li cov ntshav liab (red blood cells) los yog haemoglobin yog cov coj oxygen mus yug tib neeg lub cev, cov platelet yog cov pab kom thaum lub cev to qhov twg los ntshav kom ntshav tu, cov plasma uas yog cov kua faj siv daj yog cov nqa thiab coj tej zaub mov, cov hormones thiab cov proteins mus yug lub cev.

Raws li Erin Lagoudakis tau qhia tej neeg tseem totaub yuam kev tias cov ntshav tau los feem ntau coj mus siv pab rau cov neeg ua tsheb sib tsoo raug mob xwb tab sis tsuas siv txog li 2% xwb hos txog li 35% thiaj coj mus siv pab cov neeg mob cancer.

Lub koom haum The Blood Center tau qhia cov ntshav tej neeg tso pub dawb coj mus pab lwm tus ntawd muaj ntau cov kev siv xws li, siv cov ntshiav liab (red blood cells) coj mus pab cov neeg raug mob uas tsob ntshav ntau los yog raug phais ntawd, thiab coj mus siv rau cov neeg daj ntseg (anemia). Ntxiv ntawd coj cov platelet uas yog ib cov ntshav daj coj mus siv rau cov neeg shock, thiab tej kev tso ntshav no yeej tso tau yooj yim tau txais kev nyab xeeb thiab tsis muaj teeb meem dab tsi.

Qhov tseeb tias raws li lub koom haum thiab qhia tsuas muaj neeg Australia mus tso ntshav txog li 606,000 tus los yog tsawg dua li 5% ntawm Australia cov pej xeem thiaj mus tso nahv pab lwm tus xwb tab sis muaj neeg txog 95% xav tau ntshav coj mus siv uas yeej tsis txaus siv kiag li. Txhua txhua 24 ntiag tiv (minutes) twg yeej muaj cov neeg no tau mus tso ntshav pab rau lwm tus. Thiab 10 xyoo ntxiv no yuav muaj neeg xav tau ntshav siv txog 100% lawm. Ib tug neeg cov kev tso ntshav muaj peev xwm coj mus siv pab rau 3 tug neeg tau.

Yog li Erin Lagoudakis uas yog tus Regional Communication Manager ntawm lub koom haum Donateblood thiaj tau nqua hu kom tej neeg mus tso ntshav kom tau cov ntshav txaus coj los siv.

Nws tau hais ntxiv tias yeej xav tau txhua yam ntshav coj los siv tab sis muaj ib yam uas yog O negative (O-) yog cov ntshav lawv xav tau ntau tshaj plaws thiab muaj tsawg heev, vim cov ntshav O- no yog ib cov ntshav siv tau rau txhua tus neeg (Universal blood type) yam tsis muaj teeb meem dab tsi.

Yog tham txog tias muaj pes tsawg hom ntshav ntawm cov tshiaj yug me nyuam ua tus thiab pub mis uas tib neeg yog ib hom thiab ntawd, ces kuj muaj cov ntshav ABO xwb thiab muab faib ua ntau hom xws li A+, A-, B+, B-, AB+, AB-, O+ thiab O- (O negative) xwb.

Yog li yog koj muaj cov ntshav no ib hom twg yog koj li ne koj yuav tso tau rau leej twg siv thiab yuav txais tau cov ntshav ntawm cov neeg muaj hom ntshav twg coj los siv xwb? Raws li lub koom haum tau qhia ces yog li daim duab hauv qab no:
Blood types
Blood types transfusion-which type can give and can receive-The Blood Center Source: The Blood Center
Raws li phau ntawv xov xwm uas tau coj los cej luam qhia rau rau tim 25 August 2018, Steve Withers ntawm txhooj faj lem (Tsev kawm qib siab) University of Birtish Columbia teb chaws Canada tau qhia tias, lawv tau txheeb tau tais muaj ib cov bacteria cov enzyme ntawm tej plab hnyuv uas yog coj los tov xyaws rau cov ntshav hom A lawm ces yuav ua rau cov ntshav no tsis muaj cov piam thaj (sugars) uas yog ib cov antigens uas siv tsis tau rau lwm hom ntshav ntawd kom cov ntshav hom A no ras los ua tau cov ntshav O uas tsis muaj cov sugars no lawm, ces thiaj yog ib cov kev teeb txheeb tshiab tau thaum ntxov uas tseem ceeb heev uas tseem yuav tau los teeb txheeb kom ntxaws ntxiv rau yav pem suab seb puas yuav muaj peev xwm tsim tau cov ntshav universal blood type los yog cov ntshav uas siv tau haum rau txhua tus neeg uas muaj ntau hom ntshav siv txawv ntawd tau. Vim rau qhov tam sim no tsuas yog cov ntshav O- thiaj yog tib cov ntshav universal blood type uas siv tau rau lwm hom ntshav yam tsis muaj teeb meem dab tsi xwb. Ces thiaj yog ib cov kev cia siab loj kawg nkaus yuav muaj peev xwm los daws tau cov teeb meem tsis muaj ntshav txaus coj los siv ntawd. 
O- Universal blood type
O- (O Negative) bags-the universal blood type-Donateblood-The Australian Red Cross Blood Services-Courtesy of Erin Lagoudakis, Regional Communication Manager Source: Courtesy of Erin Lagoudakis
     

Qee cov zwj ceeb uas tej zaum lub koom haum Australian Red Cross Blood Services tau qhia muaj ntau cov zwj ceeb (conditions) uas tej zaum ua rau ib tug neeg xav tso ntshav tsis muaj peev xwm tso tau ntshav pab rau lwm tus thiab xws li, tus neeg ntawd hnoob nyoog tsis tau nto 18 xyoo uas yuav tsum tau txais kev pom zoo ntawm nws niam thiab txiv los yog cov neeg yuav tsum muaj hnoob nyoog li 18 xyoo rov sauv, cev yuav tsum hnyav tshaj 50 kilograms, tsis tau mus txawv teb chaws tsis ntev los no, nyuam qhuav yug me nyuam tag tsis ntev los no, xeeb me nyuam, cov txiv neej uas nyiam sib deev ua ke rau 1 lub xyoo ua ntej yuav tso ntshav, cov neeg mus tho di ncauj, pob ntseg thiab tawv nqaij tshiab, cov neeg siv koob txhaj tshuaj thiab yaj yeeb txhaum cai, cov neeg nyuam qhov rho hniav tsis ntev dhau los, cov neeg mob plawv, cov neeg tseem niaj hnub noj ib hom tshuaj twg, cov neeg uas muaj mob rau nws cov ntshav ces yog tej neeg uas yuav tsis muaj peev xwm tso tau lawv cov ntshav rau lwm tus siv tau.

Erin Lagoudakis tseem tau qhia ntxiv tias xav kom tej neeg yuav tsum tau haus dej kom ntau thiab noj mov kom tsau plab ua ntej yuav mus tso ntshav. Thiab lub koom haum Blood Center los kuj qhia tias kom tej neeg xav mus tso ntshav txhob noj tej zaub mov kib roj los yog zaub mov khub roj, thiab kom yuav tsum noj cov zaub mov muaj cov hlau -kom thiaj muaj cov ntshav liab (hemoglobin) ntau thaum yus mus tso ntshav rau lwm tus ntawd. Thiab tom qab tso ntshav tag tsis txhob mus exercise li ntawm 12 teev, txhob nqa khoom dab tsi hnyav.

Thiab raws li lub koom haum tau qhia ib tug poj niam lub cev tsuas muaj ntshav ntau txog 9 hnab xwb hos ib tug txiv neej tsuas muaj txog 12 hnav xwb cov me nyuam mos ces tsuas muaj 75-80 milliliters toj ib kilograms nqaij xwb. Yog li mus tso ntshav ib zaug no tsuas tso ib hnab xwb, tom qab ntawd 1 hnub ces rov qab muaj cov plasma li qub thiab yuav tau siv sij hawm li ib lub plua (week) yus lub cev mam rov qab muaj cov ntshav liab (red blood cells) li qub thiab tom qab tso ntshav tag tau li 2 lub hlis xwb ces yuav rov qab muaj peev xwm tso tau ntshav dua tshiab lawm thiab.

Yog li Erin Lagoudakis uas yog tus Regional Communication Manager thiaj qhia tias txhua txhua ib tug ntawm 3 tug neeg twg yeej yuav tau txais tej ntshav ntawm lwm tus los siv nyob rau hauv lawv lub neej, thiaj xav nqua hu kom cov neeg sawv daws uas twb tso ntshav dua los, los yog tseem npaj yuav mus tso tab sis tsi khoom teem caij mus tso, los sis yog tias tsis muaj peev xwm mus tso tau los ho qhia kom lwm tus paub txog cov kev tso ntshav rau lub plua National Blood Donor Week tim 2-8 Sept no tau. Thiab txawm tias yog tso tsis tau kiag li los yeej tseem muaj peev xwm pab tau thiab xws li hais ua tsaug rau cov neeg tso ntshav pab rau lwm tus uas tsis tau muaj cib fim ua tsaug rau tej neeg tau tso ntshav pab rau lawv.#

Mus nyeem thiab txheeb tau ntxiv ntawm:

Mloog tau xov xwm ua lus Hmoob ntawm xov tooj cua SBS Radio Hmong Program ntxiv tau rau ntawm lub vas sab rau ob hnub xws li hnub zwj Teeb (Thursday) 6pm AEDT-Australian Eastern Standard Time thiab hnub zwj Hnub (Sunday) 11 am AEDT; download tau SBS Radio App kom koj mloog tau xov tooj cua SBS Radio Hmong Program tau ntawm App Store thiab ntawm Google Play los yog download xov xwm kaw ua suab (Podcasts) ua lus Hmoob thiab lus Askiv tau ntawm los sis download tau ntawm thiab ntawm iTunes  tuaj koom ua tub koom siab thiab koom mloog tau tau ntawm #SBSHmong lub Facebook page tau. Hu xov tooj tuaj nrog SBS Radio Hmong Program tham tau ntawm

+ 61 3 9949 2259 los yog tawm tau tswv yim hauv Facebook thiab xav xo sau ntawv sib tham hauv Facebook messenger los yog xav koj zaj dab neeg tuaj rau los yog xa tau koj cov lus tawm tswv yim tuaj tau rau tau.


Share