سازمان پیمان آتلانتیک شمالی یا ناتو در سال ۱۹۴۹ پس از جنگ جهانی دوم و عمدتاً در پاسخ به تهدید ناشی از اتحاد جماهیر شوروی پایه گذاری شد .
۱۲ عضو موسس آن شامل ایالات متحده، بریتانیا، کانادا و چندین کشور اروپای غربی بودند.
از آن زمان، بسیاری از کشورهای دیگر از جمله یونان، ترکیه، آلمان، اسپانیا و کشورهای بلوک شوروی سابق به آن ملحق شده‌اند و تعداد کل اعضای آن اکنون به ۳۰ کشور رسیده است.
هدف ناتو تضمین آزادی و امنیت اعضای خود از طریق ابزارهای سیاسی و نظامی است.
در ماده ۵ این معاهده آمده است: «حمله مسلحانه به یک (عضو)... حمله به همه آنها تلقی می‌شود».
دکتر لوکا تاردلی، کارشناس مسایل ناتو، از دانشکده اقتصاد لندن، می‌گوید که هسته اصلی ناتو به معنای دفاع متقابل است که به کشورهای عضو از اروپای غربی در آن زمان اجازه داد تا از تعهد ویژه آمریکا به دفاع از اروپا اطمینان حاصل کنند. اما در واقع جنگ کره در سال ۱۹۵۰ بود که باعث استحکام ناتو به عنوان یک سازمان طبیعی و دائمی شد و البته، با پایان جنگ سرد، این سوال مطرح شد که اکنون هدف ناتو چیست؟
کرملین شدیداً با گسترش ناتو با عضویت اوکراین مخالف است زیرا این کشور و سایر کشورهای غیرعضو را به عنوان یک حائل می بیند.
کر جیلز، تحلیلگر Chatham House Russia می گوید که برای مسکو این یک موضوع غیرقابل مذاکره است چرا که اگر همسایگانش به ناتو بپیوندند، روسیه دیگر نمی‌تواند همان کاری را کند که اکنون با اوکراین انجام می‌دهد .
شرایط پیوستن به ناتو این است که یک کشور باید اروپایی باشد، از اصول دموکراتیک پیروی کند و به امنیت منطقه یورو-آتلانتیک Euro-Atlantic کمک کند.
سپس بر اساس یک برنامه عملیاتی عضویت به عضویت این سازمان در می آید که این برنامه پشتیبانی کاملی را برای برآوردن الزامات توسط عضو جدید ارائه می دهد.
در گام بعدی کشور جدید باید به اتفاق آرا توسط اعضای ناتو تایید شود.
و گام نهایی این است که کشور لایحه تایید خود را از طریق همه پرسی یا رای پارلمان خود به تصویب برساند.
آقای تاردلی می گوید که کل این فرآیند می تواند طولانی باشد و مواردی مانند: کنترل دموکراتیک نیروهای مسلح، برای اطمینان از اینکه کشور می تواند حاکمیت قانون را تضمین کند و نیز همکاری ارتش با ناتو زمان بر باشد.
در سال ۲۰۰۸، ناتو قول داد که عضویت اوکراین را به محض اینکه معیارهای لازمه را کسب کند، بپذیرد، اما مانع اصلی، اختلافات حل نشده اراضی خارجی این کشود بوده است.
در حال حاضر، اوکراین مانند استرالیا به عنوان "شریک فرصت‌های پیشرفته" نامیده می شود، وضعیتی که به بعضی کشورهای غیرعضو اعطا می شود.
رابرت برینکلی، سفیر سابق بریتانیا در اوکراین، می‌گوید کمک به اوکراین به نفع ناتو است. به این دلیل که اوکراین یک کشور دموکراسی و مستقل و آزاد است که مورد حمله از پیش برنامه ریزی شده بی دلیل قرار گرفته و این حمله در واقع یک حمله به همه دموکراسی ها است.
اما کمک‌های ناتو به آنچه اوکراین بیش از همه نیاز دارد یعنی ایجاد منطقه پرواز ممنوع بر فراز اوکراین، گسترش نمی‌یابد زیرا ناتو نگران است که این اقدام منجر به درگیری مستقیم با روسیه شود.
و به دلیل همین مقاومت است که اخیراً اوکراین از تمایل خود برای پیوستن به قدرتمندترین اتحاد نظامی جهان عقب نشینی کند.
این در حالی است که کشورهای گرجستان و بوسنی و هرزگوین نیز رسماً درخواست عضویت ناتو را کرده اند.
همچنین سوئد، فنلاند و صربستان نیز به دلیل حمله روسیه به اوکراین، در حال بررسی پیوستن به این اتحاد هستند و این دقیقا همان اتفاقی است که روسیه نمی‌خواهد شاهد آن باشد.
