ออสเตรเลียจะเข้าสู่ภาวะเศรษฐกิจถดถอยหรือไม่ นี่คือสิ่งที่อาจเกิดขึ้นในปี 2023

ผู้อพยพย้ายถิ่นและประชาชนคนหนุ่มสาวในออสเตรเลียจำนวนไม่น้อยไม่เคยสัมผัสว่าภาวะเศรษฐกิจถดถอยเป็นอย่างไร แต่ผู้เชี่ยวชาญเตือนว่ามีโอกาสสูงที่ประเทศจะเข้าสู่ภาวะดังกล่าว จะเกิดอะไรขึ้น และทางออกจะเป็นอย่างไร

Economists define a recession as two consecutive quarters of negative growth. Source: AAP / Mark Baker/AP

ประเด็นสำคัญในข่าว

• นักวิเคราะห์เศรษฐกิจบางส่วนทำนายว่า ออสเตรเลียมีโอกาส 50% ที่จะเข้าสู่ภาวะเศรษฐกิจถดถอยในอีก 12 เดือนข้างหน้า
• นายกรัฐมนตรี และรัฐมนตรีการคลังกล่าวในแง่ดีว่าสิ่งนี้จะไม่เกิดขึ้น
• ประเทศเพื่อนบ้านอย่างนิวซีแลนด์ได้เข้าสู่ภาวะถดถอยทางเทคนิค (technical recession) แล้ว หลังอัตราเติบโตทางเศรษฐกิจติดลบติดต่อกัน 2 ไตรมาส

ออสเตรเลียกำลังใกล้เข้าสู่ภาวะเศรษฐกิจถดถอยขึ้นทุกที โดยนักเศรษฐศาสตร์เตือนว่ามีโอกาสถึงร้อยละ 50 ที่จะเกิดขึ้นในปีหน้า

ทว่าคาดการณ์ที่น่าตกใจนี้กลับตรงข้ามกับมุมมองของรัฐมนตรีการคลังออสเตรเลีย จิม ชาลเมอร์ส และนายกรัฐมนตรี แอนโทนี อัลบานิซี ซึ่งยังมีความหวังว่าจะหลีกเลี่ยงภาวะเศรษฐกิจถดถอยได้ แม้ธนาคารสำรองแห่งออสเตรเลีย (RBA) จะเพิ่งขึ้นอัตราดอกเบี้ยมาตรฐานไปเป็นร้อยละ 4.1 เมื่อต้นเดือนมิถุนายน

อย่างไรก็ตาม ผู้เชี่ยวชาญจากเอเอ็มพี แคปปิตอล (AMP Capital) และธนาคารแห่งชาติออสเตรเลีย (NAB) ต่างแสดงความกังวล โดยชี้ว่าการเติบโตที่ซบเซาในบางภาคส่วนของระบบเศรษฐกิจ และการจ้างงานในระดับต่ำที่พบมากขึ้นอย่างช้า ๆ คือตัวบ่งชี้สำคัญว่าววิกฤตดังกล่าวกำลังจะเกิดขึ้น

The Reserve Bank of Australia has gradually hiked interest rates up to 4.1 per cent. Source: SBS

ออสเตรเลียจะเข้าสู่ภาวะเศรษฐกิจถดถอยในปี 2023 หรือไม่

ไดอานา โมซินา (Diana Mousina) นักเศรษฐศาสตร์อาวุโสจากเอเอ็มพี แคปปิตอล เชื่อว่า “มีแนวโน้มมากขึ้นกว่าเดิม” ตามการคาดการณ์ร้อยละ 50 ของเอเอ็มพีที่ได้มีการเผยแพร่ออกมา

คุณโมซินารับรู้ว่าอิทธิพลจากข้อมูลและการตัดสินใจที่กำลังจะมีขึ้นของธนาคารสำรองแห่งออสเตรเลีย (RBA) จะมีผลต่อการกำหนดชะตากรรมของประเทศ และได้เน้นย้ำถึงความอ่อนแอของคาดการณ์ทิศทางการเติบโตของเศรษฐกิจอีก 12 เดือนข้างหน้าในปัจจุบัน

“มันขึ้นอยู่กับข้อมูลที่ออกมาและการตัดสินใจของ RBA ในอีกไม่กี่เดือนข้างหน้า แต่แน่นอนว่าเรากำลังเข้าใกล้ภาวะเศรษฐกิจถดถอยในออสเตรเลีย” คุณโมซินา กล่าวกับ เอสบีเอส นิวส์

“คาดการณ์การเติบโตของเราในปัจจุบันอีก 12 เดือนข้างหน้าค่อนข้างอ่อนแอ”

เมื่อเทียบกับสถานการณ์ในสหรัฐ ฯ นักเศรษฐศาสตร์จำนวนมากที่นั่นคาดว่าภาวะเศรษฐกิจถดถอยจะเกิดขึ้นในปีหน้า จากอัตราผลตอบแทน (yield curve) ที่กลับด้าน ส่วนนิวซีแลนด์ ได้เข้าสู่ภาวะถดถอยทางเทคนิค (technical recession) เมื่อสัปดาห์ก่อน หลังการเติบโตทางเศรษฐกิจติดลบ 2 ไตรมาสติดต่อกัน

ไอแซค กรอส (Isaac Gross) อาจารย์ภาควิชาเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยโมนาช ได้เน้นให้เห็นถึงความคล้ายคลึงกันของสถานการณ์ในนิวซีแลนด์และออสเตรเลีย โดยระบุว่าทั้งสองประเทศประสบกับภาคการใช้จ่ายที่เพิ่มสูงอย่างฉับพลันหลังการแพร่ระบาดใหญ่ของโควิด-19 ซึ่งร่วงลงในเวลาต่อมา

อย่างไรก็ตาม เขาได้เน้นย้ำถึงปัจจัยที่มีความแตกต่างระหว่างทั้งสองประเทศ ได้แก่ อัตราเติบโตของประชากรออสเตรเลียที่สูงกว่า และแนวทางการปรับขึ้นอัตราดอกเบี้ยที่รุนแรงน้อยกว่าเมื่อเทียบกับนิวซีแลนด์

"สิ่งที่เราเห็นในนิวซีแลนด์ ไม่ใช่ว่าเศรษฐกิจกำลังหล่นร่วงไปในช่องโหว่ แต่อันที่จริงแล้วการใช้จ่ายที่เพิ่มขึ้นอย่างมากหลังการแพร่ระบาดใหญ่นั้นในที่สุดก็ลดลงไป" คุณกรอส กล่าวกับ เอสบีเอส นิวส์

“ผมคิดว่าเราจะเห็นผลลัพธ์ที่คล้ายกันในออสเตรเลีย” คุณกรอส กล่าว พร้อมเสริมว่าการประเมินความเป็นไปได้ที่จะเกิดภาวะเศรษฐกิจถดถอยในออสเตรเลียอยู่ที่ร้อยละ 50 นั้น “สมเหตุสมผล”

ด้าน อลัน ออสเตอร์ (Alan Oster) หัวหน้านักเศรษฐศาสตร์จากธนาคารแห่งชาติออสเตรเลีย (NAB) ยืนยันว่าออสเตรเลียกำลังเผชิญกับปีที่เลวร้ายที่สุดติดต่อกัน นับตั้งแต่ที่ออสเตรเลียเคยเผชิญภาวะเศรษฐกิจถดถอยเมื่อปีงบประมาณ ค.ศ. 1990-91

แม้จะมีคำเตือนดังกล่าวออกมา แอนโทนี อัลบานิซี นายกรัฐมนตรีออสเตรเลีย ก็ยังคงมีความหวังว่าออสเตรเลียจะหลีกเลี่ยงภาวะเศรษฐกิจถดถอยได้

“ผมมีมุมมองในแง่บวกเกี่ยวกับอนาคตของออสเตรเลีย” นายกฯ อัลบานิซี กล่าว

เกิดอะไรขึ้นในช่วงภาวะเศรษฐกิจถดถอย

ชาวออสเตรเลียในวัยรุ่นบางคน รวมถึงผู้อพยพย้ายถิ่นจำนวนไม่น้อยอาจไม่เคยเจอเหตุการณ์นี้มาก่อน แต่ภาวะเศรษฐกิจถดถอยเคยเกิดขึ้นอย่างเป็นทางการ เมื่อปี ค.ศ. 1991-1992

คุณโมซินา จากเอเอ็มพี แคปปิตอล อธิบายว่าผลกระทบจะค่อย ๆ ปรากฏขึ้น กิจกรรมทางเศรษฐกิจจะชะลอตัว ผลกำไรทางธุรกิจจะลดลง อัตราการว่างงานจะสูงขึ้น โดยขึ้นอยู่กับความรุนแรงและระยะเวลาของภาวะตกต่ำทางเศรษฐกิจ

Centrelink offices around Australia were inundated with people attempting to register for the Jobseeker allowance in the wake of business closures due to the COVID-19 pandemic in 2020. Source: AAP / STEFAN POSTLES/AAPIMAGE

“มันไม่ใช่แค่เพียงคุณตื่นขึ้นมาวันหนึ่งแล้วก็พบว่า โอ้ ... เราอยู่ในภาวะเศรษฐกิจตกต่ำแล้ว หลายสิ่งเลวร้ายมาก และมันช้ากว่านั้นมาก” คุณโมซินา กล่าว

แต่สำหรับบางคน ความยากลำบากทางการเงินในช่วงการแพร่ระบาดของโควิด-19 เพียงเท่านั้น ก็พอที่จะทำให้รู้สึกได้ว่าภาวะของความถดถอยนั้นเป็นอย่างไร เช่น เจ้าของธุรกิจขนาดเล็ก บุคคลที่มีชั่วโมงทำงานลดลง และผู้ที่ตกงาน

"บางคนอาจบอกว่า พวกเขาเคยประสบกับภาวะเศรษฐกิจถดถอยมาแล้วในช่วงที่เกิดโรคระบาด เช่น เจ้าของธุรกิจขนาดเล็ก ผู้คนที่มีชั่วโมงทำงานลดลง หรือคนที่ตกงานและไม่รู้ว่าจะได้งานทำอีกหรือไม่" คุณโมซินา กล่าว

คุณโมซินา กล่าวอีกว่า ภาพเหตุการณ์ที่มีผู้คนต่อคิวคนว่างงานเพื่อถอนเงินออกจากธนาคาร ครั้นเมื่อภาวะเศรษฐกิจตกต่ำครั้งใหญ่ หรือ The Great Depression ในช่วงคริสต์ทศวรรคที่ 1930 จะไม่ใช่สิ่งที่เกิดขึ้นในปัจจุบัน โดยระบุว่า หากออสเตรเลียเข้าสู่ภาวะเศรษฐกิจตกต่ำจะแตกต่างกว่าครั้งก่อนมาก เนื่องจากไม่เคยมีการคาดการณ์ว่าอัตราการว่างงานจะเกินกว่าร้อยละ 5 ในเวลาอันใกล้

ทั้งนี้ ภาวะเศรษฐกิจถดถอยเมื่อคริสต์ทศวรรษที่ 1990 อัตราการว่างงานอยู่ที่มากกว่าร้อยละ 10

“หากอัตราการว่างงานยังอยู่ในระดับต่ำอย่างที่เป็นอยู่ในตอนนี้ ซึ่งมีความเป็นไปได้ว่าจะเป็นเช่นนั้น สิ่งนั้นจะเป็นเกาะป้องกันครัวเรือนจำนวนมากจากจุดที่เลวร้ายที่สุดของภาวะเศรษฐกิจถดถอย” คุณโมซินา กล่าว

ผู้คนจะตกงานไหมในภาวะเศรษฐกิจถดถอย

อุตสาหกรรมต่าง ๆ จะได้รับผลกระทบที่แตกต่างกันไป

บริการที่มีความจำเป็นต่าง ๆ อย่างเช่น ตำรวจ การดูแลผู้สูงอายุ และบริการดูแลสุขภาพ คุณโมซินา กล่าวว่า อาชีพเหล่านี้จะไม่ได้รับผลกระทบจากภาวะเศรษฐกิจถดถอย

“แต่ถ้าคุณอยู่ในภาคส่วนงานที่ทำเป็นวัฏจักร เช่น การผลิตภาคอุตสาหกรรม การผลิต ภาคส่วนที่ขึ้นอยู่กับการตัดสินใจของผู้บริโภคนั้น คุณจะเห็นผลกระทบเหล่านั้นมากขึ้น” คุณโมซินา กล่าว

ด้าน ดร.กรอส จากมหาวิทยาลัยโมนาช กล่าวว่า อุตสาหกรรมที่ได้รับผลกระทบจากการลดการใช้จ่ายของผู้บริโภคจะได้รับผลกระทบอย่างหนัก

“อย่างเช่น ศิลปะการแสดงสด การบันเทิง และอุตสาหกรรมร้านอาหาร เราได้เห็นผู้คนลดการใช้จ่ายในเรื่องเหล่านี้กันแล้ว” ดร. กรอส กล่าว

เขาเสริมอีกว่า ราคาบ้านมีความเป็นไปได้ที่จะลดลง หากผู้คนไม่มีกำลังในการซื้อ

อะไรคือทางออกจากภาวะเศรษฐกิจถดถอย

ดร. กรอส กล่าวว่า เพื่อหลีกเลี่ยงภาวะเศรษฐกิจถดถอยโดยสิ้นเชิง หนึ่งในนโยบายที่มีอยู่คือการระงับการขึ้นดอกเบี้ยของธนาคารสำรอง ฯ

แต่ถ้าหากต้องเข้าสู่ภาวะเศรษฐกิจถดถอยตามสมมุติฐาน หนทางในการออกจากสิ่งนี้จะขึ้นอยู่กับว่าสถานการณ์เลวร้ายแค่ไหน

คุณโมซินา กล่าวว่า กลยุทธ์การฟื้นฟูที่เป็นไปได้ ได้แก่ นโยบายการเงิน เช่น การลดอัตราดอกเบี้ยหรือมาตรการผ่อนคลายเชิงปริมาณ ซึ่งคล้ายกับมาตรการที่ใช้ในช่วงการระบาดใหญ่ของโควิด-19 ความช่วยเหลือทางการเงินและมาตรการกระตุ้นเศรษฐกิจ

คุณสามารถติดตามข่าวสารล่าสุดจากออสเตรเลียและทั่วโลกเป็นภาษาไทยจากเอสบีเอส ไทย ได้ที่เว็บไซต์ sbs.com.au/thai 

บันทึกเว็บไซต์ของเราเก็บไว้ในบุ๊กมาร์ก เพื่อไม่ให้คุณพลาดสถานการณ์ล่าสุด หรือติดตามเราทางเฟซบุ๊กที่ facebook.com/sbsthai