คาด ‘ผู้อยู่อย่างผิดกฎหมาย’ ในออสฯ ลำบากสุดจากวิกฤตไวรัส

คาดกันว่า มีผู้อพยพย้ายถิ่นที่อยู่ในออสเตรเลียอย่างผิดกฎหมายหลายหมื่นคน ซึ่งไม่กล้าจะไปหาหมอเพราะกลัวถูกเนรเทศ และยังอาศัยอยู่ในที่พักที่แออัด คาดว่าคนเหล่านี้อาจมีความเสี่ยงมากเป็นพิเศษที่จะได้รับผลกระทบอย่างหนักจากการระบาดใหญ่ของเชื้อไวรัสโคโรนา

Those advocating for unlawful migrants (not pictured) say they are often employed on Australian farms. Source: AAP

นักพิทักษ์สิทธิต่างเตือนว่า ผู้อพยพย้ายถิ่นที่อยู่ในออสเตรเลียอย่างผิดกฎหมายหลายหมื่นคน เสี่ยงตกอยู่ในภาวะยากจนข้นแค้นและไม่สามารถเข้าถึงบริการด้านสุขภาพได้ในช่วงวิกฤตไวรัสโคโรนา ท่ามกลางเสียงเรียกร้องให้มีการคุ้มครองบุคคลที่ไม่ใช่พลเมืองให้มากกว่านี้

ก่อนหน้านี้ รัฐบาลสหพันธรัฐคาดการณ์ว่ามีผู้อพยพย้ายถิ่นที่ขณะนี้อาศัยและทำงานอยู่ในออสเตรเลียอย่างผิดกฎหมายกว่า 64,000 คน ส่วนใหญ่เป็นผู้ที่อยู่เกินเวลาที่กำหนดไว้ในวีซ่าของพวกเขา แต่จำนวนที่แท้จริงของผู้คนเหล่านี้นั้นยังไม่มีใครรู้แน่ชัด

เพราะการอยู่อย่างไม่ปรากฎตัวของคนกลุ่มนี้ ที่ทำให้นักพิทักษ์สิทธิเชื่อว่า คนกลุ่มนี้จะได้รับผลกระทบอย่างหนักจากวิกฤตไวรัสโควิด-19

เมื่อไม่มีสิทธิตามกฎหมายที่จะอยู่ในออสเตรเลีย ผู้อพยพย้ายถิ่นที่ไม่มีวีซ่าจึงไม่สามารถรับความช่วยเหลือด้านสวัสดิการสังคมได้ หากพวกเขาตกงาน อีกทั้งยังไม่มีสิทธิ์ถือบัตรเมดิแคร์ด้วย

คนกลุ่มนี้หลายคนยังเกรงว่าพวกเขาจะต้องเปิดเผยสถานะด้านวีซ่าของตน เมื่อไปรับบริการด้านการแพทย์ จึงทำให้มีความเป็นห่วงว่าเชื้อไวรัสโคโรนาอาจแพร่ระบาดไป โดยทางการไม่สามารถตรวจสอบได้

โมฮาเหม็ด* เดินทางจากมาเลเซียมายังออสเตรเลียด้วยวีซ่าท่องเที่ยวในปี 2013 เขาบอกกับ เอสบีเอส นิวส์ ว่า ก่อนหน้านี้เขามีปัญหาอย่างหนักในการขอรับบริการทางการแพทย์สำหรับโรคหอบหืดของเขา และตอนนี้ เขาวิตกว่าจะเกิดอะไรขึ้นหากเขาติดเชื้อไวรัสโควิด-19

“เมื่อ 2-3 ปีก่อน ผมเกิดอาการหอบหืดอย่างรุนแรงเฉียบพลัน และผมพยายามไปโรงพยาบาล แต่พวกเขาบอกว่า ผมต้องจ่ายเงิน 400 ดอลลาร์เพราะผมไม่มีบัตรเมดิแคร์” โมฮาเหม็ด กล่าว “ผมรู้สึกว่ามันจะยากลำบากสำหรับผมหากผมติดเชื้อโควิด-19 มันจะลำบากมากๆ”

หลังอยู่เกินเวลาที่กำหนดไว้ในวีซ่าแล้ว โมฮาเหม็ด ซึ่งขณะนี้อายุ 20 ปีเศษ ได้ทำงานอย่างผิดกฎหมายในฟาร์มมาหลายปี โดยมักทำงานเก็บผลไม้ ซึ่งเขาได้รับค่าจ้างน้อยนิดเพียง 1.20 ดอลลาร์ต่อผลไม้ที่เก็บได้ 1 กล่อง

“ผมได้อยู่อย่างถูกกฎหมาย ต่อมาก็อยู่แบบผิดกฎหมาย แล้วก็เปลี่ยนมาเป็นถูกกฎหมายอีกครั้ง” เขากล่าว พร้อมเสริมว่า เขาเดินทางมาออสเตรเลีย เพราะมีคนบอกว่า เขาจะสามารถหาเงินไปช่วยเหลือครอบครัวได้

Temporary visa holders face significant financial hardship during the coronavirus crisis. Source: AAP

ขณะนี้ โมฮาเหม็ดถือวีซ่าชั่วคราวประเภท บริดจิง วีซ่า อี ขณะที่กำลังรอการพิจารณาวีซ่าลี้ภัย แต่เขายังคงทำงานอย่างผิดกฎหมายในพื้นที่ส่วนภูมิภาคของรัฐวิกตอเรีย ซึ่งเขาได้รับการจ่ายค่าแรงต่ำกว่าค่าแรงขั้นต่ำตามกฎหมาย เขามีเงินพอเพียงแค่จ่ายค่าเช่าที่พัก ที่เขาอยู่ร่วมกับคนอื่นอีก 4 คน และมีเงินพอแค่จ่ายค่าของชำที่ซื้อมาทำอาหารเท่านั้น

คุณแชนมาตี เวอร์มา ทนายความด้านการตรวจคนเข้าเมือง และผู้ก่อตั้งกลุ่มพิทักษ์สิทธิผู้อพยพย้ายถิ่นที่ไม่มีเอกสารรับรองสถานะชื่อกลุ่ม อันดอกคูเมนเท็ด ไมแกรนต์ โซลิดาริตี (Undocumented Migrants Solidarity) กล่าวว่า เรื่องราวของโมฮาเหม็ดนั้นไม่ใช่สิ่งที่ยากจะพบเห็น

“เมื่อพูดถึงผู้ที่อยู่อย่างไม่มีเอกสารรับรองสถานะ คนมักคิดถึงประเทศอื่น อย่างสหรัฐอเมริกา หรือยุโรป ซึ่งมีพรมแดนทางบก ที่หมายความว่าผู้คนสามารถเดินทางเข้าไปยังประเทศหนึ่งหรือประเทศอื่นได้โดยไม่ต้องมีเอกสารอนุญาตอย่างเป็นทางการ ระบบการอพยพย้ายถิ่นของออสเตรเลียดำเนินการในรูปแบบที่เป็นการมอบสถานะให้ และจากนั้น ก็มีหลายวิธีที่จะยกเลิกสถานะนั้น” คุณเวอร์มา กล่าว

นั่นหมายความว่า ผู้อพยพย้ายถิ่นที่อยู่อย่างผิดกฎหมายส่วนใหญ่ในออสเตรเลีย เป็นผู้ที่อยู่เกินระยะเวลาที่กำหนดไว้ในวีซ่าชั่วคราวของพวกเขา ซึ่งคาดกันว่าจำนวนของคนกลุ่มนี้ ไม่มีใครสามารถระบุจำนวนได้แน่ชัด คุณเวอร์มา กล่าว

ในปี 2017 คณะกรรมาธิการวุฒิสภา ได้รับแจ้งว่า คาดว่าจะมีผู้คนที่อาศัยอยู่เกินเวลาที่กำหนดในวีซ่าของพวกเขาราว 64,000 คนในออสเตรเลีย และในจำนวนนั้นราว 6,600 คนอาศัยอยู่ในออสเตรเลียมานานราว 15-20 ปี