Ülkenin sosyal, ekonomik ve siyasi ihtiyaç ve tercihlerine göre bu sayı yıllar içinde değişti. Şu anda yıllık sürekli oturum hakkı veren vize sayısı 160 binle sınırlanmış durumda.
Öne çıkanlar
- 1996-97 mali yılında nitelikli göçmen alımları o yıl verilen sürekli oturum vizelerinin yüzde 50’sini oluşturuyordu. 2008’de oran yüzde 70’e yükselmişti.
- Mevcut mali yılda sürekli oturum hakkı sunan vize sayısı 160 binle sınırlandı.
- Geçen yıl yaklaşık 13 bin kişiye 189 numaralı nitelikli çalışma vizesi verildi.
189 numaralı nitelikli göç vizesi
2016’da Avustralya’ya gelip bilgi sistemleri üzerine Master programına başlayan Cherrie Wu, mezun olup bir miktar iş tecrübesi kazandıktan sonra sürekli nitelikli göç vizesine başvurdu.
A state or territory government nomination adds addition points towards a points-tested visa. Source: Getty Images/FatCamera
Çin’den geldiğini belirten Wu, anavatanındaki mevcut durumdan hoşnut olmadığını ve çok küçük yaşlardan itibaren hep bir demokraside yaşamayı hayal ettiğini söylüyor.
Yüksek lisansımı nerede yapacağıma karar verirken de sonunda bana sürekli oturum hakkı fırsatı sunabilecek ülkelere baktım
Nitelikli göç vizeleri 189, 190 ve 491 numaralı vizeler. Üçü de puan sistemine göre işliyor. Her biri için asgari 65 puan şart. Başvuru sahibinin yaşı, iş tecrübesi, İngilizce seviyesi, başvuru sahibinin eşinin nitelikleri sayıyı etkiliyor.
Peak Migration şirketinden göç uzmanı Alex Petrakos, 189 ve 190 numaralı vizelerin sürekli oturum hakkı verdiğini ve bu yüzden de bu vizelerde rekabetin yüksek olduğunu söylüyor.
189 numaralı vizeyi alanların normal dönemde en fazla puanı toplayanlar olduğunu belirten Petrakos, bu yüzden de bu vize için asıl asgari puan sınırının 65 olmadığını söylüyor.
“Muhasebe, bilgi teknolojileri ve mühendislik gibi popüler mesleklerde başvurulara göre puan artıyor ve vizeyi alabilmek için aslında çok daha yüksek puana sahip olmanız gerekiyor,” diyor.
Normalde başvuru sahibinin 189 numaralı vizeyi alabilmesi için birden fazla diplomaya sahip olması gerekiyor. 189 veya 190 numaralı vize için yüksek İngilizce seviyesinin dışında bir de Credentialed Community Language veya NAATI lisansı da gerekiyor.
NAATI lisansı başvuru sahibinin anadili İngilizce olan bir kişi ile anadili İngilizce olmayan bir kişi arasındaki diyalogu anlamasına göre veriliyor.
During the coronavirus pandemic, Australia has prioritised some medica, engineering and nursing-related occupations for immigration. Source: Getty Images/alicat
Potansiyel başvuru sahipleri önce İçişleri Bakanlığı internet sitesindeki ilgilendiklerini gösteren “Expression of Interest,” formunu doldurmak zorunda.
Vizeye başvurmak için davet gerekiyor.
Assent Migration’ın yöneticisi olan avukat Dessie Hristova’ya göre, puanınız ne kadar yüksekse vize için davet alma şansınız da o kadar yüksek.
“Puanlı sistemin en ilginç olan yönü, Expression of Interest üzerinden ilerlemesi. Başvuru sahibi önce niteliklerinin değerlendirmesini alıyor. Sonra İngilizce dil ve NAATI sınavlarına giriyor. Niteliklerini değerlendiren tüm bu süreçler sonrasında ilgilendiklerini gösteren Expression of Interest formunu doldurabiliyorlar.”
2020 Mart’ında başlayan COVID-19 pandemisi sonrası Avustralya hükümeti göç için öncelikli iş kolları listesini güncelledi. Şu anda listede olanlar Avustralya’nın COVID-19’la mücadelesi için gerekli görülen meslek grupları. Bunlar arasında tıp, mühendislik ve hemşirelik diploması sahipleri var.
Alex Petrakos pandemi yüzünden göçmen alımlarında büyük bir düşüş yaşandığını söylüyor.
Ülkenin uluslararası turizme kapatılmasıyla beraber her yıl verilen milyonlarca turist vizesinin bir anda kaybolduğunu ve ayrıca bütçenin açıklandığı Ekim ayındaki yüksek işsizlik oranı yüzünden sürekli oturum vize sayısında da büyük bir düşüş görüldüğünü söylüyor.
Eyaletlerin sponsor olduğu 190 numaralı vize
Eyalet ve bölge hükümetlerinin bazı vize başvurularını destekleme hakkı var. 190 numaralı sürekli veya 491 numaralı geçici vizeler için sponsor olabiliyor.
2014’te öğrenci olarak Avustralya’ya gelen Bresson Li, Perth’ye yaşarken ülkenin iş ve özel yaşam arasında kurduğu dengeyi beğendiğini fark etmiş ve sürekli oturum şansını araştırmaya başlamış. Birkaç başarısız denemeden sonra Victoria’ya taşınmış ve 190 numaralı vize için sponsorluk almış.
Yaklaşık 1.5 yıl boyunca 189 numaralı vize almaya çalıştığını ve bu süreçte kuralların sürekli değişmediğini söyleyen Li, “189’dan bana başvurmam için davet de gelmiyordu. Arkadaşlarımla konuştum ve bazılarının Victoria hükümeti üzerinden 190’a başvurduğunu öğrendim” diyor. Başvurmuş ve sponsorluk almış.
Dessie Hristova 190 numaralı vize için başvuru sahibinin eyalet hükümetinin kriterlerine de uyması gerektiğini ve bunun da toplanması gereken puanı artırdığını söylüyor.
Federal hükümetin eyalet ve bölge hükümetlerine bu mali yıl için sınırlı sayıda vize sponsorluğu hakkı verdiğini söylüyor. “Bu yüzden de eyaletler eleme için kendi kurallarını getiriyorlar” diyor.
Eyalet ve bölgelerin çoğu şu anda pandemi yüzünden yurt dışından gelen başvuruları işleme almıyor.
Australia's annual migration program is mostly made up of skills and family stream visas, but there are 3000 visa places for Child visa. Source: Getty Images/FatCamera
İşveren sponsorlu 186 numaralı vize
Sürekli oturum hakkı kazanabileceğiniz bir vize de 186 numaralı işveren sponsorluğu vizesi. Bu vize için işverenin doğrudan sponsor olması gerekiyor.
Göç uzmanı Alex Petrakos’a göre gerekli nitelikler arasında İngilizce konuşabilme, asgari üç yıl iş tecrübesi ve en önemlisi de mesleğinizin öncelikli iş kolları listesinde olması.
“Eğer listede olan bir iş kolu için sponsorluk almadıysanız bu vize için onay almanız imkânsız,” diyor. 482 numaralı olan gibi kısa dönemli nitelikli çalışma vizesi olanların, mesleklerinin listede olmaması durumunda hiç şansının olmadığını söylüyor. “Bunun tek istinası, eğer işvereniniz kırsaldaysa sizin için 494 numaralı vize gibi farklı bir sürece girebilmesi” diyor.
Avustralya’nın göç programı
Genelde sürekli oturum hakkı veren nitelikli göç veya işveren sponsorlu vizeler için başvuru anında 45 yaşın altında olmak gerekiyor.
Mevcut mali yılda eş vizesi sayısı iki kat artırıldı. Eşlere 72 bin 300 ve ebeveynlere 4 bin 500 vize ayrıldı.Nitelikli çalışma (business skills) ve Küresel Yetenek (Global Talent) (13 bin) programlarına ayrılan vize sayıları da artırıldı. Ancak 189 ve 190 numaralı vize sayıları azaltıldı.
Toplam 160 binlik sınır getirilse de pandemi yüzünden bu yıl bu sayıya ulaşılması güç.
Avustralya’nın sunduğu yüzden fazla geçici göç vizesi var. En popüler olanlar 485 numaralı geçici mezun vizesi, çalışma/tatil vizeleri, turist ve öğrenci vizeleri.
Geçici vizeler yıllık göç vize programına dahil edilmiyor. Ancak son 20 yılda geçici göç vize sayısında büyük artış gözlemlendi.
“Göç programının aslında son derece siyasi olduğu bir sır değil. Programın asıl amacı Avustralya toplumunun ihtiyaçlarını karşılamak. Bu yüzden de içeriği ve sunulan vize sayıları değişken ve bütçenin hazırlandığı dönemde Avustralya piyasasının ihtiyaçlarına göre değişim gösteriyor.”
Daha detaylı bilgi için İçişleri Bakanlığı’nın ziyaret edebilirsiniz veya kayıtlı bir göç uzmanına danışabilirsiniz.
