Khi các sự kiện diễn ra trên khắp đất nước vào ngày 26 tháng 1, chúng ta nhìn vào các thành phố lớn và nhận ra những cái tên truyền thống nơi có những CBD quen thuộc ở đó.
Để biết thêm thông tin về địa lý của Thổ dân, hãy ghé thăm
Adelaide - Kaurna
Bạn có biết? Có rất nhiều khóa dạy văn học Kaurna được tổ chức bởi trường Đại Học Adelaide và những khóa dạy ngôn ngữ Kaurna, dành cho những em học sinh năm 11 và 12 của trường Ngôn Ngữ thuộc Nam Úc. Việc dạy tiếng Kaurna thực sự là một nỗ lực vô cùng to lớn của những người sinh sống tại Adelaide.
Không những thế, lịch sử và văn hóa Kaurna còn dần được thừa nhận và trở nên phổ biển tại Adelaide, mọi người có thể thấy rõ ràng qua lối vào của Thư viện Tiểu bang Nam Úc và Trung tâm Lễ hội Adelaide.
Kaurna Country Source: NITV
Alice Springs - Arrente
Bạn có biết? Tiếng Arrente có tới năm loại phương ngữ: South-Eastern, Central, Northern, Eastern, Eastern and North-Eastern. Riêng phương ngữ Eastern và Central có khoảng 1,800 người dùng nên nó được tính vào nhóm có số dân đông nhất trong tất cả các loại ngôn ngữ tại Úc.
Các từ gốc của người bản địa chứa chữ "rr" khá phổ biến trong các ngôn ngữ ở Trung Úc và có phát âm độc đáo. Từ 'Arrente' được phát âm gần giống như từ 'Aranda', 'Arrarnta' hoặc 'Arunda'.
Source: NITV
Brisbane - Yuggera
Bao gồm các dân tộc và nhóm lân cận: Turrbal, Noonucal, Goenpul, Yugembah
Bạn có biết? Một trong những từ nổi tiếng nhất của ngôn ngữ Yuggera/ Jagera là từ 'Yakka', có nghĩa là 'làm việc chăm chỉ'. Đó là nguồn gốc ý tưởng cho tên của nhãn hiệu may đồ lao động tiêu biểu của Úc. Bạn có thể tìm hiểu thêm nhiều từ Yuggera qua thư viện tiểu bang Queensland.
Source: NITV
Canberra - Ngunnawal
Bao gồm những dân tộc và nhóm lân cận: Ngambri
Bạn có biết? Lãnh thổ Ngunnawal kéo dài từ Canberra tới Goulburn. 'Canberra' là một từ của ngôn ngữ Ngunnawal, có ý nghĩa là 'nơi gặp gỡ'. Lịch sử của thung lũng Canberra vốn dĩ là nơi hội tụ của các nhóm First Nations láng giềng, bao gồm cả Yuin, Wiradjuri, Gundungurra and Ngarigo. Lịch sử ghi nhận lại tín hiệu liên lạc đầu tiên giữa những thổ dân Ngunnawal và người châu Âu diễn ra tại một cuộc thám hiểm khu vực đồng bằng đá vôi vào năm 1820.
Rất nhiều gia đình thổ dân Ngunawal bảo rằng 'Ngunawal' phải được phát âm y như thế với một chữ 'n' mà thôi, và phải đọc chính xác là 'Ngoon-a-wal'.
Source: NITV
Darwin - Larrakia
Bạn có biết? Đất nước Larrakia chạy dài từ bán đảo Cox theo phía Tây đến tận Gunn Point ở phía Bắc. Sông Adelaide nằm ở phía Đông kéo xuống tận đập Manton ở khu vực Southwars. Những người dân Larrakia có mối liên kết mạnh mẽ với biển cả. Họ có lịch sử hải trình và giao thương rất lâu với những nhóm láng giềng như Tiwi, Wagait và Wulna.
Người thổ dân Larrakia có một lịch sử đấu tranh trường kì để giành lại đất ở Nothern Territory, . Dân tộc Larrakia chỉ chính thức được công nhận hợp pháp và tiếp tục được kết nối với đất nước vào hai năm trước, mặc dù họ chưa bao giờ ngừng việc chăm sóc đất đai và nguồn nước của họ trong suốt ngần ấy thế kỷ.
Source: NITV
Hobart - muwinina
Bạn có biết? muwinina là một phần trong cộng đồng người palawa, một mạng lưới các bộ tộc ở vùng Tasmania. Không có bất kì chữ viết hoa nào được sử dụng trong palawa kani (ngôn ngữ truyền thống được khôi phục), bao gồm cả tên địa danh.
Mount Wellington nổi tiếng ở Hobart vốn dĩ được gọi là kunanyi trong palawa kani.
Source: NITV
Melbourne - Kulin Nation
Bao gồm các dân tộc và nhóm: Woiworung & Boonwurrung
Bạn có biết? William Barak, người có gương mặt xuất hiện trên một tòa nhà hiện đại trên đường Swanston tại trung tâm thành phố Melbourne, được xem là "dòng máu thuần chủng cuối cùng" của bộ tộc Wurudejeri của quốc gia Woiworung. Barak là một nhà lãnh đạo nổi tiếng, nhà hoạt động, nghệ sĩ và là một người truy tìm dấu vết. Một trong số những nhiệm vụ đặc biệt của ông là truy tìm băng nhóm khét tiếng Kelly Gang. Ông đã tìm thấy họ lẩn trốn trong một bụi cây rất rậm rạp. Lúc đó, cấp trên người da trắng của ông đã bảo ông hãy là người đầu tiên tiếp cận băng nhóm đó, ông đã cười lớn và lịch sự từ chối đề nghị đó.
Source: NITV
Perth - Whadjuk
Bạn có biết? Dân tộc Whadjuk là một bộ phận của tập hợp người Noongar, một mạng lưới bao phủ toàn bộ khu vực Tây Nam của Tây Úc. Trước khi người Anh di dân đến khu vực này, Whadjuk khá quen thuộc với những nhà thám hiểm người Hà Lan, có đôi khi là những người đi săn cá voi.
Thị trấn Guilford thuộc quốc gia Whadjuk là một địa điểm vô cùng đặc biệt đối với người dân Noongar, bao gồm những khu vực cắm trại và những khu vực tâm linh mà người dân vẫn còn sử dụng cho đến bây giờ.
Từ 'Quokka' - tên gọi của một loại chuột túi trên đảo Rottnest, là một từ của ngôn ngữ Whadjuk.
Source: NITV
Sydney - Eora Nation
Bao gồm những dân tộc và nhóm lân cận: Cammeraygal, Gadigal & Bidjigal
Bạn có biết? Có đến 10 bộ tộc khác nhau trong quốc gia Eora. Khu vực này gói gọn trong vòng đai sông St George, sông Hawkesbury và sông Parramatta. Bộ tộc Gadigal chiếm giữ khu vực thành phố Sydney. Những người Eora tiêu biểu bao gồm , một trong những người có vị trí cao trong bộ tộc đã được đưa tới khu vực định cư Sydney Cove theo lệnh của Thống đốc Phillip nhằm thiết lập mối liên kết giữa người bản địa và những cư dân mới.
NITV trình bày tuyển chọn các chương trình, các sự kiện đặc biệt và tin tức nổi bật với trọng tâm là khuyến khích sự hiểu biết sâu sắc hơn về quan điểm của Người Thổ dân và Cư dân Đảo trên eo biển Torres vào ngày 26 tháng 1. Tham gia cuộc trò chuyện #AlwaysWasAlwaysWillBe
Source: NITV
Tất cả hình ảnh là của Nungala Creative, không bao gồm hình ảnh chính.
Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại
