Mạng internet không dây, tức Wi-Fi công cộng có thể là một phương tiện tuyệt vời vì giúp chúng ta kết nối với mạng internet ở bất cứ nơi đâu: từ quán cà phê. sân bay, thư viện cho đến các trung tâm mua sắm, và một lợi ích đáng kể nữa là hoàn toàn miễn phí, tiện lợi.
Wi-Fi công cộng có an toàn?
Chuỵên an toàn thì phải xét lại vì các nhà chuyên môn vừa khuyến cáo rằng dùng Wi-Fi công cộng chỉ an toàn nếu chúng ta sử dụng nó một cách khôn ngoan mà thôi.
Một cuộc thăm dò được hãng Norton công bố hồi gần đây cho thấy 51% những người tham gia không khôn ngoan chút nào khi sử dụng phương tiện này
Lý do là vì họ không dùng mạng cá nhân ảo hay mạng riêng ảo, tức Virtual Private Network, được gọi tắt là VPN.
Tại sao không dùng VPN lại không an toàn?
Chỉ cần hiểu biết về chức năng của mạng cá nhân ảo VPN là quý vị có thể hiểu ngay tại sao chúng ta cần phải sử dụng mạng ảo này khi dùng WI-FI công cộng.
Theo các trang mạng chuyên môn, Virtual Private Network VPN là mạng riêng ảo, là một công nghệ mạng giúp tạo kết nối mạng an toàn khi tham gia vào mạng công cộng như Internet hoặc mạng riêng do một nhà cung cấp dịch vụ sở hữu. Các tập đoàn lớn, các cơ sở giáo dục và cơ quan chính phủ sử dụng công nghệ VPN để cho phép người dùng từ xa kết nối an toàn đến mạng riêng của cơ quan mình.
Một hệ thống VPN có thể kết nối được nhiều trang mạng khác nhau, dựa trên khu vực, diện tích địa lý,... Bên cạnh đó, VPN còn được dùng để "khuếch tán", mở rộng các mô hình Intranet nhằm truyền tải thông tin, dữ liệu tốt hơn. Ví dụ, các trường học vẫn phải dùng VPN để nối giữa các khuôn viên của trường (hoặc giữa các chi nhánh với trụ sở chính) lại với nhau.
Nếu muốn kết nối vào hệ thống VPN, mỗi một tài khoản đều phải xác thực (tức là phải có Username và Password). Những thông tin xác thực về tài khoản này được dùng để cấp quyền truy cập thông tin qua một dữ liệu - Personal Identification Number (PIN), các mã PIN này thường chỉ có tác dụng trong 1 khoảng thời gian nhất định (30 giây hoặc 1 phút).
Khi duyệt web với VPN, các thiết bị digital của chúng ta như máy tính bảng, laptop, iPad, iPhone vv..., sẽ liên hệ với trang web thông qua kết nối VPN được mã hóa. Và nhờ vậy mọi yêu cầu, thông tin, dữ liệu trao đổi giữa chúng ta với website sẽ được truyền đi trong một kết nối an toàn.
"Việc sử dụng WI-Fi công cộng không an toàn như vậy sẽ cung cấp những chi tiết và dữ liệu quý báu và cực kỳ có lợi cho bọn tin tặc. Vì vậy, tuyệt đối không nên kiểm tra tài khoản ngân hàng khi kết nối mạng WI-FI công cộng, nhất là khi chúng ta muốn nhập mật khẩu để vào tài khoản của mình từ bất kỳ ngân hàng nào." Ryan Kalember, công ty an ninh mạng Proofpoint
Do đó, theo các chuyên gia về an ninh mạng, việc sử dụng Wi-Fi công cộng mà không dùng mạng riêng ảo VPN là một sự "dại dột" vô cùng, bởi vì điều này có nghĩa là bọn tội phạm mạng có thể tạo ra các cổng di động hay portal giả mạo để chặn lấy bất cứ dữ liệu gì được gởi qua mạng lưới công cộng không an toàn đó.
Điều nguy hiểm nhất và có thể sẽ khiến chúng ta tốn kém nhiều nhất là các chi tiết ngân hàng của chúng ta bị đánh cắp qua mạng lưới internet không dây công cộng này.
Các chuyên gia nói gì?
Theo ông Ryan Kalember, thuộc công ty an ninh mạng , nếu chúng ta kiểm tra tài khoản ngân hàng tại những nơi công cộng bằng public Wi-Fi thì các mật khẩu passwords ngân hàng chính là những thứ mà bọn tội phạm trên mạng đang tìm kiếm.
Ông Kalember nói: "Việc sử dụng WI-Fi công cộng không an toàn như vậy sẽ cung cấp những chi tiết và dữ liệu quý báu và cực kỳ có lợi cho bọn tin tặc. Vì vậy, tuyệt đối không nên kiểm tra tài khoản ngân hàng khi kết nối mạng WI-FI công cộng, nhất là khi chúng ta muốn nhập mật khẩu để vào tài khoản của mình từ bất kỳ ngân hàng nào."
Và dĩ nhiên không những chỉ có mật khẩu của các tài khoản ngân hàng mà quý vị cần tránh dùng cả những password cho phép vào được các trang có những chi tiết hay dữ liệu riêng tư của quý vị như email, myGov, trang mạng nơi làm việc, vv.., kể cả khi được yêu cầu cập nhật password trên Wi-Fi công cộng quý vị cũng không nên thực hiện.
Nói chung, với public Wi-Fi, an toàn nhất là quý vị chỉ nên dùng những mạng không cần password khi sử dụng.
Những nguy cơ khác
Bên cạnh đó cuộc thăm dò của hãng Norton cũng cho thấy có đến 83 phần trăm những người được hỏi ý kiến cho biết họ thường dùng public Wi-Fi để kiểm tra tài khoản ngân hàng, xem điện thư email và chia sẻ hình ảnh, video riêng tư.
Theo chuyên gia an ninh mạng Kalemba, bất cứ điều gì quý vị không muốn người khác nhìn thấy hoặc lạm dụng, thì không nên nối với Wi-Fi công cộng. Kể cả những điều có tính chất nhạy cảm, như hình ảnh với vợ chồng, người yêu, các giao dịch mua bán, vv... đều nên tránh post lên public Wi-Fi.
Trong nhiều câu chuyện Cơm Áo Gạo Tiền trước đây, chúng tôi đã trình bày nhiều trường hợp mất những số tiền rất lớn ngay tại Úc này, có thể là do sử dụng public Wi-Fi chăng?
Chẳng hạn có những nạn nhân đã mất đến hàng chục, thậm chí cả trăm ngàn đô la vì tin tặc đã biết được chính xác các thư từ trong việc giao dịch mua bán nhà của họ với ngân hàng vv, hay thỉnh thoảng chúng ta vẫn nghe tin tức nói đến những người trẻ bị trầm cảm nặng, thậm chí tự tử vì hình ảnh cá nhân của họ bị tin tặc tung lên mạng và tha hồ chế giễu đàm tiếu vv... Vì vậy sử dụng Wi-Fi công cộng hết sức cẩn thận cũng là một trong những cách ngăn ngừa.
Ngoài ra nhà chuyên môn này cũng nhắc nhở khi sử dụng Wi-Fi công cộng, chúng ta nên post tên mạng không dây hợp pháp của những nơi này (SSID) để có thể kết nối an toàn. Nếu đang dùng điện thoại thông minh, quý vị nên sử dụng các mạng lưới có ghi chữ 'security recommendations", tức là mạng lưới được đề nghị sử dụng vì an toàn và tin cậy được.
