Với giấc mơ sở hữu một ngôi nhà vượt ngoài tầm với của nhiều người Úc, việc đi thuê nhà là điều không thể tránh khỏi.
Hiện nay, khoảng một phần ba người thuê nhà sử dụng các trang web như Gumtree, Flatmates.com.au và Facebook để tìm nhà cho thuê. Không ít người bị lừa hay gặp phải những điều tồi tệ.
Thế nào là thuê nhà trực tiếp từ chủ hay người thuê khác (hay còn gọi là private rental)?
Những người chủ nhà tự cho thuê và không thông qua một công ty bất động sản đứng ra đại diện cho mình. Người thuê nhà sẽ phải giao dịch, làm việc trực tiếp với chủ đất, chủ nhà hoặc người thuê nhà khác.
Theo tổ chức đại diện cho người tiêu thụ Choice, 35% người thuê nhà ở Úc chọn thuê nhà theo cách này.
Hình thức thuê nhà này thường phổ biến với sinh viên, người thuê nhà lần đầu và người nhập cư. Họ thường có ít kinh nghiệm thuê nhà hay làm việc với các công ty bất động sản và muốn tìm được nhà ở trong thời gian ngắn.
Thuê nhà trực tiếp từ chủ thường gặp phải vấn đề gì?
Mặc dù việc giao dịch với các công ty bất động sản có thể khá khó khăn vào thời điểm ban đầu, khi người thuê nhà phải nộp các giấy tờ liên quan để chứng minh họ có khả năng chi trả và cạnh tranh với một số người khác muốn thuê căn nhà đó, tuy nhiên thuê nhà qua agent mang lại sự an toàn khi có một hợp đồng thuê nhà chính thức giữa chủ nhà và người thuê nhà.
Đây là thỏa thuận nhằm bảo đảm một số bảo vệ pháp lý nếu có chuyện không hay xảy ra.
Đó là lý do tại sao đa số người Úc thuê nhà thông qua một công ty môi giới bất động sản, nhưng đây không phải là lựa chọn cho tất cả mọi người.
Chuyện gì có thể xảy ra?
Housing prices in Australia's capital cities have jumped 1.6%, lifting the annual growth rate. (AAP) Source: AAP
Việc thuê nhà trực tiếp với chủ nhà hoặc người thuê nhà khác có thể gây ra một chút rắc rối.
Thứ nhất, quý vị thuê nhà mà không có các hợp đồng thuê mướn nhà theo đúng quy định của chính phủ tiểu bang (hay còn gọi là Residential Tenancies Authority paperwork), do đó khi xảy ra trường hợp tranh chấp, người thuê nhà thường chịu thiệt.
Việc điền và ký tên một loạt các giấy tờ cho thuê, đặt cọc, điều kiện ràng buộc khi mướn nhà có thể tốn thời gian và hơi rắc rối vào thời điểm mua nhà, nhưng việc này sẽ bảo vệ quý vị khỏi bị mất tiền đặt cọc vô lý và tốn kém những chi phí không cần thiết.
Justyna, một sinh viên từng đi thuê nhà chia sẻ câu chuyện của cô như sau.
Khi còn là một sinh viên đại học vào năm 2014, cô đã thuê chung một ngôi nhà ở miền Tây Sydney cùng với hai người bạn của cô sau khi tìm thấy một danh sách cho thuê nhà trên Gumtree.
Vì trước đây chưa từng có lịch sử, kinh nghiệm đi thuê nhà hay một việc làm toàn thời gian, cô đã bị các công ty cho thuê nhà từ chối rất nhiều lần.
Sau khi di chuyển về sống ở đây, chủ nhà của cô tìm mọi cách để tăng tiền thuê nhà.
Chủ nhà đã nói dối về tiền thuê khi Justyna chuyển vào và cố gắng tăng giá mà không có sự đồng ý của cô.
Người chủ này bày ra nhiều thứ vô lý như tiền sửa chữa nhà, bắt đền một cánh cửa bị mật và bắt Justyna trả thêm các khoản tiền này.
Justyna gặp rất nhièu rắc rối khi cố gắng lấy lại khoản tiền bond, tiền đặt cọc của mình để chuyển đi nơi khác nhưng không thành công.
"Ông ta quảng cáo giá nhà trên Gumtree là $680, nhưng ông ta tìm mọi cách để vòi tôi $780," cô nói.
“Trước khi tôi chuyển vào, ông ta hứa sẽ lắp cánh cửa nhưng ông ta thất hứa. Ông ta nói tôi hãy tự lắp cửa đi. Nhưng tôi nói ông ta là chủ, ông phải có trách nhiệm làm điều đó như thỏa thuận”.
“Sau đó thì ông ta lắp cánh cửa vào nhưng nó bị rớt bản lề liên tục”.
Do còn trẻ và thiếu kinh nghiệm, Justyna đã bị chủ nhà lấy toàn bộ tiền bond khi chuyển ra khỏi nhà.
“Chúng tôi không hề biết luật, rằng mình có thể kiện lên Bond Board NSW, cho nên ông ta đã nuốt sạch tiền đặt cọc của tôi. Ông ta không hề giải thích quy trình một cách rõ ràng, và thay đổi số điện thoại liên tục để chúng tôi không thể liên lạc được”.
Làm sao tránh bẫy?
Houses for sale and lease are advertised in the window of a real estate agent at Bondi in Sydney, Friday, April 24, 2009. Source: AAP
Hãy giữ lại các văn bản, giấy tờ thỏa thuận
Ned Cutcher từ NSW Tenants Union, cơ quan của chính phủ NSW về vấn đề cho thuê nhà, cho biết điều đầu tiên quý vị nên làm là hãy thực hiện một số văn bản thỏa thuận.
"Nếu quý vị không có giấy tờ thỏa thuận rằng, cơ hội quý vị được pháp luật bảo vệ rất mong manh", ông nói.
"Chúng tôi đã thực hiện một cuộc khảo sát ngắn về việc này. Trong số 300 người trả lời, gần như tất cả từng chuyển vào một ngôi nhà mà không nhận được một thỏa thuận bằng văn bản, hoặc nhận ai đó vào ở trong nhà mình mà không ký một hợp đồng nào. "
Hợp đồng thỏa thuận nên bao gồm nội dung nào?
Tiền thuê nhà là bao nhiêu?
Tiền đặt cọc (bond) sẽ dùng trong tường hợp nào?
Làm thế nào người thuê nhận lại được tiền đặt cọc?
Làm thế nào kết thúc hợp đồng nếu cần thiết?
Ông Cutcher cho biết hầu hết mọi người không nghĩ đến việc yêu cầu một thỏa thuận mà lại thích sự linh hoạt, muốn thuê lúc nào và đi lúc nào cũng được, nhưng ông cho rằng làm như vậy đồng nghĩa với việc từ bỏ các quyền thuê nhà quan trọng được luật pháp bảo vệ.
Thỏa thuận thuê nhà phải bao gồm địa chỉ, thời gian của hợp đồng thuê, tiền thuê hàng tuần, chi tiết về những gì người thuê sẽ đóng góp vào (internet, tiền điện).
Hãy chụp lại tình trạng căn phòng hay ngôi nhà lúc vào ở, để tránh bị yêu cầu phải trả cho những đồ bị hỏng mà quý vị không phải chịu trách nhiệm.
Đồng thời cần phải hiểu biết quyền của người thuê nhà.
