Bệnh tâm thần là căn bệnh phổ biến thứ ba tại Úc, chỉ sau ung thư và bệnh tim mạch. Mỗi năm có khoảng 4 triệu người Úc bị chẩn đoán có các triệu chứng tâm thần.
Thế nhưng các cộng đồng đa ngôn ngữ và người di dân lại rất ít sử dụng các dịch vụ sức khỏe tâm thần, do thiếu hiểu biết về hệ thống y tế Úc, do rào cản ngôn ngữ, hoặc những cấm kỵ trong văn hóa.
"Một ví dụ dễ thấy nhất là sự thiếu hụt thông dịch viên, gây khó khăn trong giao tiếp đối với những bệnh nhân không rành tiếng Anh", Giáo sư Harry Minas
Giáo sư Harry Minas đến từ Đại học Melbourne cho biết, có rất nhiều rào cản giữa bệnh nhân tâm thần và hệ thống y tế hiện nay tại Úc.
"Một ví dụ dễ thấy nhất là sự thiếu hụt thông dịch viên, gây khó khăn trong giao tiếp đối với những bệnh nhân không rành tiếng Anh.
“Và điều đó có thể tạo nên rào cản cho việc trợ giúp sức khỏe tâm thần, cũng như phẩm chất của quá trình điều trị bệnh tâm thần khi có vấn đề trong giao tiếp."
Ông cũng cho hay, tín ngưỡng tôn giáo và văn hóa cũng khiến nhiều người e dè.
"Mức độ kỳ thị và bôi nhọ bệnh nhân tâm thần có thể rất cao trong một số cộng đồng. Một số gia đình cũng khá dè dặt khi thừa nhận có một thành viên trong gia đình có vấn đề về tâm thần, bởi họ lo ngại các hậu quả không hay.
“Bởi thế nên họ thường giữ các vấn đề đó trong lòng, và rất miễn cưỡng khi tìm kiếm sự trợ giúp về sức khỏe tâm thần."
Trong nhiều trường hợp, bệnh nhân cũng không biết tìm kiếm trợ giúp về sức khỏe tâm thần tại đâu.
Giáo sư Minas nói, mặc dù đã có nhiều thông tin phổ biến về hệ thống y tế cộng đồng, các thông tin này lại rất khan hiếm trong các ngôn ngữ ngoài tiếng Anh.
Ông gợi ý bệnh nhân nên tìm đến bác sĩ gia đình để xin trợ giúp đầu tiên.
"Các bác sĩ hiện nay được huấn luyện chuyên môn về sức khỏe tâm thần tốt hơn là hồi 10 hay 20 năm về trước. Rất nhiều người trong số họ đã tiếp tục học thêm về việc chẩn đoán và điều trị những bệnh tâm thần phổ biến, chẳng hạn như trầm cảm và lo âu.
“Thường thì các vấn đề tâm thần có thể được điều trị hiệu quả ở cấp độ bác sĩ gia đình."
Các bác sĩ gia đình có thể hỗ trợ, tư vấn sơ lược và kê toa thuốc cho bệnh nhân tâm thần.
Họ cũng có thể xây dựng phác đồ điều trị bệnh tâm thần (Mental Health Treatment Plan) để quý vị xin hỗ trợ từ Medicare cho 10 loại bệnh tâm lý. Điều đó cũng có nghĩa là quý vị không phải trả tiền trước khi điều trị.
“Người mà quý vị nên liên lạc đầu tiên chính là bác sĩ gia đình, và theo cách đó, bác sĩ sẽ cho quý vị biết những hướng điều trị nào khả dĩ cho trường hợp của quý vị." Giáo sư Minas
Theo giáo sư Minas, bác sĩ gia đình cũng có thể giới thiệu quý vị đến nhà trị liệu tâm lý hoặc bác sĩ tâm thần.
"Ví dụ như bệnh nhân có thể đến gặp một nhà tâm lý tại trạm y tế. Họ cũng có thể được giới thiệu tới một bác sĩ tâm thần chuyên sâu hơn để chẩn đoán và điều trị những ca phức tạp hơn.
“Người mà quý vị nên liên lạc đầu tiên chính là bác sĩ gia đình, và theo cách đó, bác sĩ sẽ cho quý vị biết những hướng điều trị nào khả dĩ cho trường hợp của quý vị."
Quý vị cần thư giới thiệu của bác sĩ gia đình để gặp bác sĩ tâm thần và xin hỗ trợ tài chính từ Medicare.
Xin lưu ý là Medicare chỉ hỗ trợ tài chính cho các dịch vụ từ các nhà tâm thần học, tâm lý học, tâm lý học lâm sàng, nhân viên xã hội và chuyên viên tư vấn nghề nghiệp.
Giáo sư Minas cho biết rất nhiều cộng đồng gặp khó khăn trước hệ thống chăm sóc sức khỏe tâm thần phức tạp của Úc.
"Nói chung thì quý vị cần thư giới thiệu của bác sĩ gia đình để tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tinh thần chuyên sâu, nhưng quý vị cũng có thể tiếp cận thông qua những trạm y tế cộng đồng.
“Nếu không muốn thông qua bác sĩ gia đình, quý vị có thể đến thẳng một trung tâm sức khỏe tâm thần cộng đồng chẳng hạn."
Luật pháp Úc quy định các thông tin y tế phải được trao đổi bằng ngôn ngữ mà người nghe có thể hiểu được.
Nhưng điều này không phải lúc nào cũng xảy ra, bởi sự thiếu hụt ngân sách để thuê thông dịch viên.
Giáo sư Minas cũng đề nghị nên sử dụng ngôn ngữ bình dân, phổ thông khi trao đổi với người bệnh.
"Trong lĩnh vực sức khỏe tâm lý và tâm thần, việc giao tiếp là cực kỳ quan trọng cũng như trong mọi khía cạnh khác của y tế.
“Nhưng đặc biệt trong tâm thần học, giao tiếp là công cụ chính để đánh giá bản chất của vấn đề, và để bảo đảm tính hiệu quả của phương pháp điều trị. Vì vậy, chúng ta cần chú trọng hơn nữa về phẩm chất của quá trình giao tiếp."
Giáo sư Minas nhận xét, trong khi số chuyên viên sức khỏe tâm thần song ngữ tại Úc đang gia tăng, một số cộng đồng nhập cư gần đây hiện thiếu hụt những thông dịch viên được đào tạo bài bản.
"Hiện không có nhiều chuyên gia thông thạo song ngữ, ít ra là trong lĩnh vực sức khỏe tâm thần, khiến cho bệnh nhân khó có thể tìm được người nói cùng thứ tiếng và am hiểu vấn đề.
“Những khó khăn này có thể dẫn đến việc đánh giá sai bản chất của triệu chứng, cũng như hiểu lầm về lời khuyên và cách thức điều trị của bác sĩ."
Nếu quý vị gặp khó khăn trong việc tìm kiếm những hỗ trợ về sức khỏe tâm thần, hãy làm theo 3 bước đơn giản sau:
- Đến gặp bác sĩ gia đình để đánh giá bệnh tình. Bác sĩ sẽ chuẩn bị phác đồ điều trị bệnh tâm thần cho quý vị. Quý vị có thể xin hỗ trợ tài chính từ Medicare cho tối đa 10 lần thăm khám bác sĩ gia đình mỗi năm.
- Khi đã có phác đồ điều trị, quý vị sẽ được giới thiệu tới những trung tâm điều trị sức khỏe tâm thần, hoặc bác sĩ tâm thần, được chấp thuận bởi Medicare.
- Sau 6 buổi điều trị đầu tiên, tùy theo nhu cầu sức khỏe, quý vị có thể quay lại bác sĩ gia đình để xin thư giới thiệu cho 4 buổi điều trị kế tiếp nếu cần.
Chương trình dành cho mọi chủ thẻ Medicare, và không bao gồm mất trí nhớ, mê sảng, rối loạn sử dụng thuốc lá, và chậm phát triển tâm thần.
Để tìm hiểu thêm thông tin, quý vị có thể liên lạc Medicare Australia tại số điện thoại 132 011 hoặc trang web:
