Một số vùng tại Úc, chẳng hạn như các khu vực bị hạn hán nặng nề, sẽ hoan nghênh các cơn mưa, trong khi cư dân tại các thành phố lớn thì thường yêu thích những ngày nắng ấm.
Nicholas Haslam, giáo sư tâm lý thuộc Đại học Melbourne, tìm hiểu về mối liên hệ giữa thời tiết, tâm trạng và hành vi của con người. Ông đã tập hợp các nghiên cứu về khí hậu khác nhau trên khắp thế giới, và kết luận rằng tác động của thời tiết đối với chúng ta đôi khi rất tinh tế.
“Tôi nghĩ có rất nhiều công trình nghiên cứu cho thấy nhiệt độ và mặt trời đem lại sự khác biệt đối với tâm trạng và hành vi của chúng ta," giáo sư Haslam nói với đài ABC.
"Các bạn có thể thấy trong những ngày nắng đẹp, con người ta thường tỏ ra nhân từ hơn đối với người khác. Đã có những nghiên cứu chứng minh được rằng người ta cho nhiều tiền tip hơn, và gợi ý rằng thị trường chứng khoán trở nên tốt hơn vào những ngày nắng đẹp.
"Thậm chí có những phát hiện thoạt nghe thì rất lạ đời, chẳng hạn như con người ta thường suy nghĩ sắc bén hơn vào những ngày nhiều mây.”
Các nhà khoa học cũng khám phá ra mối liên hệ giữa thời tiết và việc hẹn hò của con người.
“Có một nhà khoa học người Pháp chuyên nghiên cứu về cách tốt nhất để mời phụ nữ hẹn hò," ông nói thêm.
"Trong một cuộc thử nghiệm, ông ta đã nhờ một đồng nghiệp tên là Antoine đi đến một khu nghỉ dưỡng ven biển, tán tỉnh những người phụ nữ và mời họ đi uống cà phê.
"Tỉ lệ thành công của Antoine cao hơn đáng kể vào những ngày nắng, có thể là vì Antoine trở nên hấp dẫn hơn vào những ngày này, hoặc những người phụ nữ mà anh ấy tiếp cận tỏ ra dễ chịu hơn. Chúng tôi vẫn chưa biết được.”
Như vậy, rõ ràng là mặt trời có tác động tích cực đến tâm trạng của bạn, nhưng không phải lúc nào cũng vậy.
Susie Burke, nhà tâm lý học thuộc Hội Tâm lý học Úc châu, đã nghiên cứu tác động của biến cố thời tiết và quá trình biến đổi khí hậu lâu dài lên sức khỏe tâm thần của con người trên khắp quả đất.
Một ví dụ rõ ràng nhất là trận hạn hán kéo dài, ảnh hưởng đến 98% tiểu bang NSW và 57% Queensland.
"Hạn hán là một trong những sự kiện thời tiết cực đoan được nghiên cứu kỹ lưỡng nhất về tác động của nó đối với con người," tiến sĩ Burke nói.
"Chúng ta có xu hướng đề cập đến hạn hán như là một ảnh hưởng gián tiếp đến sức khỏe tâm thần của mọi người, bởi vì những gánh nặng kinh tế mà con người ta phải gánh chịu dẫn đến sự lo lắng liên tục hoặc căng thẳng trong gia đình.
"Đó có thể là các triệu chứng rối loạn tâm trạng như trầm cảm và hưng cảm, cũng có sự gia tăng nhập viện vì tâm thần phân liệt, mất trí nhớ, rối loạn ảo tưởng, và một loạt các trạng thái lo lắng và PSTD.”
Dường như những người có nguy cơ cao nhất là những người có vấn đề về khả năng điều nhiệt (thermoregulation). Khả năng điều nhiệt giúp cơ thể duy trì nhiệt độ cốt lõi và giữ nó trong giới hạn nhất định. Khi một người gặp vấn đề với khả năng điều nhiệt, thì họ có nguy cơ bị nóng trong người và cảm thấy mệt.
“Điều đó có thể là do họ đang sử dụng một số loại thuốc làm suy giảm khả năng đổ mồ hôi, hoặc hạn chế máu lưu chuyển nhiệt đến da để làm mát. Vì thế, đôi khi nó là bệnh, và đôi khi nó là do thuốc.”
Những người lạm dụng chất kích thích cũng có nguy cơ bị bệnh khi thời tiết thay đổi. Đồng thời, nhiệt độ tăng cao cũng dẫn đến sự gia tăng tình trạng bạo lực, giận dữ, hãm hiếp và bất ổn dân sự.
“Rượu là một chất lợi tiểu và làm suy giảm khả năng tự làm mát của cơ thể, vì vậy có sự gia tăng nhập viện đối với những người bị rối loạn sử dụng chất cồn, cũng như có các vấn đề về tâm trạng và hành vi.
"Tất cả những thứ này đều liên quan đến nhiệt độ cao, và các nhà nghiên cứu đã thực hiện một số công trình để tìm hiểu về các liên kết này. Một trong những điều cần lưu ý đối với biến đổi khí hậu, là sự bất ổn về thời tiết có thể có tác động tâm lý và sức khỏe sâu sắc đối với con người.”
Và nếu bạn đang phải đối phó với những tác động tiêu cực của thời tiết đối với cuộc sống của mình, thì lời khuyên của Giáo sư Haslam là: “Hãy chờ đợi, nó sẽ thay đổi.”
Trường tiểu học Mỹ thay thế bài tập về nhà bằng giờ đọc sách
Source: Moodboard
Chính sách này được đưa ra bởi thanh tra Heidi Maier, dựa trên những nghiên cứu cho thấy bài tập về nhà không giúp cải thiện khả năng học tập của các học sinh nhỏ tuổi, thay vào đó thời gian rảnh lại rất quan trọng trong quá trình phát triển của các em.
Chính sách “không bài tập về nhà” là một trường hợp hiếm hoi tại Mỹ, khi sự đề cao các bài kiểm tra chuẩn hoá dẫn đến áp lực tăng cao cho học sinh và giáo viên - và sự chuẩn bị thường bắt đầu từ rất sớm.
Bên cạnh đó, bà Maier còn khuyến khích cha mẹ dành thời gian cùng con mỗi tối, và đọc sách cho con ít nhất 20 phút. Mặc dù không có bằng chứng nào cho thấy bài tập về nhà sẽ giúp trẻ em đạt được kết quả học tập cao hơn, có rất nhiều bằng chứng ủng họ việc đọc sách.
Giáo Richard Allington đến từ Đại học Tennessee cho biết: “Chất lượng các bài tập về nhà hiện nay quá kém, đến mức việc cho trẻ em đọc sách và thay bài tập về nhà bằng những bài đọc tự chọn sẽ là một lựa chọn hiệu quả hơn.”
Mặc dù bà Maier ủng hộ mọi thể loại sách đọc nhằm tăng khả năng đọc hiểu nơi trẻ thơ, một số nghiên cứu cho thấy việc chọn đúng loại sách cũng rất quan trọng.
Emanuele Castano và David Kidd đã thực hiện 5 nghiên cứu, trong đó họ cho học sinh đọc các loại sách khác nhau: truyện bình dân, tiểu thuyết văn học, sách phi hư cấu (non-fiction) và không đọc gì cả. Kết quả cho thấy chỉ có tiểu thuyết văn học giúp cho trẻ rèn luyện được sự cởi mở và khả năng nhìn sự việc qua góc nhìn của người khác.
Cho đến nay, bà Maier cho biết cả cha mẹ lẫn giáo viên đều ủng hộ quyết định này. Tuy nhiên, chính sách này không được áp dụng cho học sinh trung học, bởi các nghiên cứu cho thấy bài tập về nhà đem lại một số hiệu quả tốt ở độ tuổi này.
Mời vào phần audio để nghe toàn bộ nội dung
Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại
