Bà Jennifer Miller là một trong những gương mặt được ghi nhận trong kế hoạch 'robodebt', tức tự động thu hồi nợ.
Khi các phiên điều trần bắt đầu về kế hoạch thu hồi nợ của chính phủ, bà kể lại câu chuyện về người con trai quá cố của mình tên Rhys.
“Tôi mất cháu Rhys 5 năm rưỡi trước, tôi đã chiến đấu giành lấy mạng sống vào mỗi lúc trong đời".
"Nó bị món nợ lớn lao đến 28 ngàn đô la, do bị đòi một cách sai trái".
"Quả là hết sức chịu đựng với cháu, đến nổi phải tìm đến cái chết”, Jennifer Miller.
Được biết kế hoạch robodebt được hình thành vào năm 2015, dưới thời Tổng trưởng Dịch vụ Xã hội thời bấy giờ là ông Scott Morrison.
Bằng chứng cho thấy, chương trình đã buộc tội sai những người nhận phúc lợi, lại nợ tiền của chính phủ liên bang.
Nó đã đưa ra thông báo tự động thu nợ, sau khi tính toán sai thu nhập trung bình hàng tuần của người nhận phúc lợi.
Các khoản tiết kiệm hơn 1,7 tỷ đô la trong 5 năm, đã được dự trù vào ngân sách liên bang năm 2015 và những người thu nợ đã tham gia.
Cuối cùng, kế hoạch đã thu hồi sai hơn 750 triệu đô la, từ 381.000 người.
Tòa án liên bang tuyên bố kế hoạch này là bất hợp pháp vào năm 2019 và sau đó là một thỏa thuận ngoài tòa án trị giá 1,2 tỷ đô la.
Cố vấn Hỗ trợ Ủy ban Hoàng gia, Justin Greggery tuyên bố, sẽ không đặt vấn đề thành kiến dựa trên các báo cáo và yêu cầu trước đó.
Thế nhưng Ủy viên Hoàng gia là bà Catherine Holmes đã cam kết cung cấp trách nhiệm giải trình về kế hoạch nầy.
“Không có nhiều thông tin được tiết lộ về lý do tại sao những lời khuyên hoặc tham vấn, hay phản ứng với những lời chỉ trích đã xảy ra ở hậu trường, ở bất kỳ giai đoạn nào”, Catherine Holmes.
"Chúng tôi không thể hồi sinh cho con trai tôi trở lại, nhưng chúng tôi cần phải minh bạch về những gì đã xảy ra ở đây”, Kath Madgwick.
Được biết Ủy ban Hoàng gia Điều tra là một hứa hẹn bầu cử quan trọng, của chính phủ liên bang hiện tại.
Do tốc độ được tiến hành, tất cả các phiên điều trần sẽ diễn ra ở Brisbane và các nhân chứng ở những nơi khác sẽ có thể đưa ra bằng chứng bằng liên kết video, ngoại trừ các cựu Tổng bộ trưởng và công chức chính phủ.
Tổng trưởng Liên bang về Dịch vụ Chính phủ Bill Shorten nói rằng, ít nhất chính phủ tiền nhiệm đã tỏ ra bất cẩn.
“Bất chấp những lời cảnh báo, bất chấp mọi khó khăn hay những chấn thương, kế hoạch cướp bóc vẫn được chính phủ Morrison thực hiện không ngừng".
"Vì vậy, Ủy ban Hoàng gia này muốn tìm hiểu xem, tại sao lại có thể xảy ra sự thất bại nặng nề của nền hành chính công quyền như vậy?".
"Liệu chính phủ Úc có thể tăng nợ bất hợp pháp đối với gần 400 ngàn công dân Úc, với cáo buộc 1,7 tỷ đô la là nợ của Liên bang hay không?".
"Kế hoạch này là bất hợp pháp, các dấu hiệu cảnh báo đã bị bỏ qua và những chấn thương đã xảy ra”, Bill Shorten.
Trong khi đó lãnh đạo phe đối lập hiện nay là ông Peter Dutton cho rằng, Ủy ban Hoàng gia Điều tra là trò chính trị nhằm chống lại đảng của ông.
Thế nhưng ông Shorten nói rằng, có những điều cần phải được khám phá.
“Chúng tôi hy vọng Ủy ban Hoàng gia sẽ tìm hiểu kỹ lý do tại sao điều này lại xảy ra, cũng như bảo đảm rằng nó không bao giờ có thể xảy ra nữa".
"Tại sao các Tổng bộ trưởng kế nhiệm của chính phủ Morrison, rồi của chính phủ Turnbull lại bỏ qua các dấu hiệu cảnh báo?".
"Tại sao các công chức cao cấp không kiểm tra thích hợp, để xem liệu chương trình có hợp pháp hay không?”, Bill Shorten.
Đối với những người bị ảnh hưởng trực tiếp, họ nói rằng chỉ muốn có câu trả lời.
Bà Kath Madgwick là mẹ của một nạn nhân đã chết khác, trong kế hoạch đòi nợ này
“Tôi rất biết ơn ông Bill Shorten và đảng Lao động, vì đã tôn trọng cam kết của họ trong việc thực hiện điều này".
"Chúng tôi không thể hồi sinh cho con trai tôi trở lại, nhưng chúng tôi cần phải minh bạch về những gì đã xảy ra ở đây”, Kath Madgwick.
Được biết các nhân chứng đầu tiên sẽ đưa ra bằng chứng vào ngày 31 tháng 10.
Còn Ủy ban Hoàng gia Điều tra sẽ báo cáo lại vào tháng 4 năm tới.
