داکتر ناصر سرمست هنگامی که انستیتوت ملی موسیقی افغانستان در اوایل ماه جولای به تعطیلات تابستانی رفت، برای دیدار با خانواده خود به آسترالیا آمد.
آقای سرمست می‌گوید از این‌جا شاهد ورود «برف‌کوچ‌وار» و غیرقابل تصور جنگجویان طالب به کابل بوده است و اکنون برای نجات جان کارمندان و هنرآموزان انستیتوت ملی موسیقی افغانستان تلاش می‌کند.
او می‌گوید: «با در نظرداشت سیاست‌های گذشته طالبان، سیاست‌هایی که من معمولاً از آن‌ها به عنوان فرهنگ‌کشی یاد می‌کنم، امیدی برای حفظ و نگهداری انستیتوت ملی موسیقی افغانستان وجود ندارد.»
او می‌افزاید: «اطمینان، تفکر یا حداقل انتظار مثل گذشته همین است که طالب دروازه‌های انستیتوت موسیقی را می‌بندد و یک‌بار دیگر تلاش می‌کند که مردم افغانستان را خاموش بسازد و یک‌بار دیگر تلاش می‌کند که حقوق موسیقی مردم افغانستان را از آن‌ها بگیرد.»
اما می‌گوید با توجه به این‌که طالبان در ماه‌های اخیر سعی کرده «چهره‌ای متمدن‌تر» از خود نشان بدهند و سخن از پابندی به حقوق بشر و تنوع فرهنگی گفته‌اند، هنوز به آینده «خوشبین» است و امیدوار است چنین نشود.
تنها ارکستر زنانه افغانستان در سال ۲۰۱۵ در چهارچوب انستیتوت موسیقی تشکیل شد. Source: Supplied/Sarmast
آقای سرمست می‌گوید طالبان از زمان تصرف کابل تا اکنون سه بار به شعبه‌های انستیتوت ملی موسیقی افغانستان سر زده و در یک مورد پس از تلاشی ناموفق برای «سرقت» وسایط نقلیه آن، یک پیانو و گیتار این مرکز را شکسته‌اند.
او می‌گوید: «بار سوم رابطه یا برخورد ما با طالبان یک روز پیش بود که کسی به نام مولوی مطیع‌الله به انستیتوت ملی موسیقی افغانستان آمده بود که همکارانم رابطه مرا با او برقرار کردند. جناب مولوی مطیع‌الله ظاهراً به حیث مسئول تأمین امنیت انستیتوت ملی موسیقی، رادیو-تلویزیون ملی و اداره تعلیمات تخنیکی و مسلکی ایفای وظیفه می‌کرد.»
به گفته او، این مسئول نظامی طالبان «هدف از آمدن خود را فقط بررسی و موجودیت مالکیت انستیتوت» و حصول اطمینان از محافظت از دارایی‌های آن عنوان کرده است.
انستیتوت ملی موسیقی افغانستان در سال ۲۰۱۰ توسط داکتر سرمست تأسیس شد. Source: Supplied/Sarmast
قرار بود آقای سرمست روز شنبه (۲۱ آگست) در جلسه رهبری اداره تعلیمات تخنیکی و مسلکی با کمیسیون تحصیلات عالی و معارف [طالبان] اشتراک کند تا از طرح‌های این گروه «در کل برای تعلیمات تخنیکی و مسلکی و به خصوص برای ریاست انستیتوت ملی موسیقی افغانستان» آگاه شوند.
انستیتوت ملی موسیقی افغانستان
داکتر سرمست که در سال ۱۹۸۱ از تنها مکتب موسیقی افغانستان فارغ شده بود، در سال ۱۹۹۴ به عنوان پناهنده به آسترالیا آمد و در سال ۲۰۰۵ دکترای موسیقی خود را از دانشگاه موناش در ملبورن گرفت.
او در سال ۲۰۱۰ به زادگاه خود برگشت و در همکاری با دولت وقت، انستیتوت ملی موسیقی افغانستان را تأسیس کرد که ۵۰ درصد ظرفیت شاگردان آن به کودکان خیابانی و پرورشگاهی تخصیص داده شد.
او در سال ۲۰۱۵ ارکستر زهره، نخستین ارکستر زنانه افغانستان، را در چهارچوب انستیتوت ملی موسیقی ایجاد کرد.
ارکستر زهره که از آن به نام «دختران خورشید» نیز یاد می‌شود، از طریق اجراهایی که در سراسر جهان، از جمله آسترالیا، داشته، شهرت جهانی کسب کرده است.
دختران خورشید در ماه اکتبر سال ۲۰۱۹ در سلسله برنامه‌هایی که به مناسبت پنجاهمین سالگرد روابط دیپلماتیک میان افغانستان و آسترالیا و صدمین سالروز استقلال افغانستان برگزار شده بودند، در آپرا هاوس سیدنی و سالن رابرت بلک‌وود دانشگاه موناش در ملبورن هنرنمایی کردند.
همچنین آن‌ها در سال ٢٠۱٧ در برابر دوهزار تن از رهبران سیاسی و اقتصادی جهان در مجمع جهانی اقتصاد در دائوس سویس کنسرت اجرا کردند.
تلاش برای محافظت از جامعه انستیتوت موسیقی
هرچند آقای سرمست تلاش‌های یازده ساله خود را در رشد و شکوفایی انستیتوت ملی موسیقی افغانستان را تقریباً برباد رفته می‌پندارد، اما باور دارد نسلی که در آن‌جا آموزش دیده، میراث آن را برای دهه‌های آینده حفظ خواهد کرد.
او می‌گوید: «طبعاً، یک نسل در این یازده سال تربیت شده است، نسلی که نه تنها با دانش موسیقی مجهز یا مسلح است، بلکه نسلی است که از تمام حقوق و مسئولیت‌های اجتماعی خود آگاهی دارد.»
«این بی‌تأثیر نیست، تأثیرات خود را بر جامعه افغانستان دارد. و من [باور دارم که] با در نظرداشت این‌که تعداد زیادی از شاگردان ما امروز به عنوان دیپلمات‌های [فرهنگی] افغانستان در بیرون از افغانستان کار و فعالیت دارند، طبعاً تأثیرات انستیتوت برای دهه‌های بعدی حفظ می‌شوند.»
«در کل اعضای جامعه انستیتوت ملی موسیقی افغانستان با وحشت و بیم و ترس برای فردا زندگی می‌کنند».
او می‌گوید خانواده انستیتوت موسیقی افغانستان که در یازده سال گذشته «در خط مقدم فعالیت‌های فرهنگی در سطح ملی و بین‌المللی» قرار داشته، درک می‌کنند که برخورد طالبان با اهل هنر و فرهنگ متفاوت‌تر از بقیه اعضای جامعه خواهد بود.
کنسرت دختران خورشید در ملبورن Source: SBS Dari
آقای سرمست می‌گوید: «همه شان در ترس و وحشت زندگی می‌کنند. روزانه با هم تلاش داریم و ما هم از این‌جا تلاش داریم جامعه انستیتوت ملی موسیقی افغانستان را در کل به یک محل مناسب، امن و مصئون انتقال بدهیم.»
«من انسانی نهایت خوشبین هستم و با وجودی که می‌فهمیم آینده خیلی خیلی تاریک معلوم می‌شود، اما امید همیشه در جامعه افغانستان زنده بوده و امید است که ما را قادر می‌سازد راه خود را به طرف روشنی باز کنیم.»
آقای سرمست می‌گوید که نگرانی اصلی او نه تأسیسات و وسایل انستیتوت ملی موسیقی، بلکه شاگردان، کارمندان، استادان و اعضای خانواده‌های آن‌ها هستند.
«فعلاً حرف اساسی برای من صحت، سلامت و مصئونیت جامعه انستیتوت ملی موسیقی افغانستان، از شاگرد تا کارمند و استاد و اعضای خانواده شان است که شب‌وروز تلاش دارم این مصئونیت را برای آن‌ها تضمین کنم.»
