Η διάλεξη «Οι αρχαιότητες στην Ελλάδα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου» θα επικεντρωθεί στις «περιπέτειες» των αρχαίων και μεσαιωνικών μνημείων της Ελλάδας, στη διάρκεια του πολέμου. Θα δοθεί από τον Δρ. Σταύρο Πασπαλά, που είναι αρχαιολόγος και διευθυντής του Αυστραλιανού Αρχαιολογικού Ινστιτούτο στην Αθήνα του Πανεπιστημίου του Σύδνεϋ.
Κύρια Σημεία
- Οι Έλληνες αρχαιολόγοι βρήκαν τρόπους για να κρύβουν τεράστια αγάλματα και να τα σώσουν από τους εισβολείς
- Οι Ναζί θεωρούσαν τα αρχαιοελληνικά μνημεία, μνημεία του Γερμανικού πολιτισμού
- Οι Ιταλοί κατέστρεψαν μνημεία που είχαν ανεγείρει οι Ρωμαίοι, λέει ο Δρ. Σταύρος Πασπαλάς
Nazi soldiers on Acropolis, Athens. Source: Dr. Stavros Paspalas
Μιλώντας στο SBS Greek, o κ. Πασπαλάς είπε ότι ο δικτάτορας Αδόλφος Χίτλερ ήταν μεγάλος θαυμαστής των Αρχαίων Ελλήνων και λάτρευε τα μνημεία του αρχαιοελληνικού κόσμου. Θα περίμενε κανείς να αντιμετωπίσει τους Έλληνες με θαυμασμό.
«Αλλά οι Γερμανοί», σύμφωνα με τον ομογενή διευθυντή του Αυστραλιανού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου Αθηνών, «δεν είχαν και τόσο καλή γνώμη για τους Έλληνες του 20ού αιώνα. Ήθελαν, κατά κάποιο τρόπο, να βαφτίσουν τα αρχαία ελληνικά μνημεία ως μνημεία του γερμανικού πολιτισμού. Η ιδεολογία των Ναζί βασιζόταν σε τέτοιου τύπου σκέψεις και ήθελαν να πιστεύουν ότι είχαν τον πρώτο λόγο σε ό,τι αφορά τις αρχαιότητες στην Ελλάδα».
Ζημιές στα μνημεία
Στη διάρκεια της τριπλής Κατοχής, κάποια μνημεία καταστράφηκαν. Για παράδειγμα, μεγάλη καταστροφή υπέστη ο Βασιλικός Τάφος, ένα μοναδικό ταφικό μνημείο στα Ισόπατα κοντά στην Κνωσού στην Κρήτη.
Όπως σημειώνει ο κ. Πασπαλάς, «μερικά αρχαιολογικά μνημεία καταστράφηκαν και χάθηκαν για πάντα ενώ κάποια μικρά αρχαία αντικείμενα μεταφέρθηκαν στην Γερμανία και σε άλλες χώρες».
«Τα πιο σημαντικά δεν καταστράφηκαν διότι οι Έλληνες αρχαιολόγοι, από το ΟΧΙ (28 Οκτωβρίου 1940) και για τους επόμενους έξι μήνες (προτούν εισβάλουν στην Ελλάδα οι Γερμανοί), έκαναν υπεράνθρωπες προσπάθειες να τα κρύψουνε».
«Τα σημαντικότερα αρχαιολογικά ευρήματα κλειστήκαν σε υπόγεια και σε σπηλιές. Τα μεγάλα αγάλματα του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, οι αρχαιολόγοι και οι εργάτες άνοιξαν “τάφους” στα δάπεδα στις αίθουσες του μουσείου και τα έκρυψαν εκεί».
The Nazi propaganda picture shows tanks of the German Wehrmacht on the Acropolis of Athens. The photo was taken in July 1943. Source: Getty/ Berliner VerlagArchivpicture
Οι πελώριοι Κούροι του Σουνίου, για παράδειγμα, που βρίσκονται στο αρχαιολογικό μουσείο της Αθήνας, θάφτηκαν μέσα στις αίθουσες του μουσείου.
Στη Θεσσαλονίκη, ο Ναός της Αγίας Σοφίας, μια σημαντικότητη εκκλησία στο κέντρο της πόλης, υπέστη ζημιές από τους βομβαρδισμούς των Ιταλών. Ευτυχώς οι ζημιές δεν ήταν μεγάλες και επιδιορθώθηκαν.
Στην Ασίνη στην Πελοπόννησο, ο αρχαιολογικός χώρος καταστράφηκε από τους Ιταλούς προκειμένου να εγκαταστήσουν εκεί τα πυροβόλα όπλα τους.
Στο Άκτιο στη Στερεά Ελλάδα, οι Ιταλοί κατέστρεψαν το μνημείο του Ρωμαίου αυτοκράτορα Αυγούστου. «Προφανώς δεν είχαν σκεφτεί ότι ο Αύγουστος ήταν αυτός έκτισε το μνημείο», λέει ο κ. Πασπαλάς.
Οι Βούλγαροι είχαν βλέψεις στην Δυτική Θράκη, τη Σαμοθράκη και τη Λήμνο. «Κατέστρεψαν μερικά αρχαιολογικά μουσεία και σε άλλα άλλαξαν τις επιγραφές στα εκθέματα από τα ελληνικά στα βουλγαρικά, προφανώς μια κίνηση που έδειχνε ότι επιθυμούσαν την ενσωμάτωση της περιοχής στο βουλγαρικό κράτος μετά τη λήξη του πολέμου».
*Σημείωση: Η διάλεξη του Δρ. Σταύρου Πασπαλά, Διευθυντής του Αυστραλιανού Αρχαιολογικού Ινστιτούτο στην Αθήνα του Πανεπιστημίου του Σύδνεϋ που διοργανώνει το Κέντρο Ερευνών και Μελετών για την Αρχαία Μεσόγειο Trendall (A.D. Trendall Research Centre for Ancient Mediterranean Studies) του Πανεπιστημίου La Trobe, με τίτλο «Οι Ελληνικές Αρχαιότητες στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο» θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 25 Νοεμβρίου, στις 6 το απόγευμα και θα γίνει μέσω της εφαρμογής ΖΟΟΜ. To τηλέφωνο του Κέντρου είναι (03) 9479 2845. Η διάλεξη θα δοθεί στα αγγλικά.
Πατήστε Play στην κεντρική φωτογραφία για να ακούσετε το podcast
