Rhais ntawm neeg thoj nam los ua tswv lagluam

MotaFit garage

MotaFit garage Source: Nhia Chao SaykaoThao

Get the SBS Audio app

Other ways to listen

Dab tsis thiaj pab kom tib tug neeg hloov tawm ntawm tus neeg thoj nam los ua ib tug tswv lagluam hauv teb chaws Australia no?


Nyiaj Txos Thoj Xaiv Kaub yog ib tug Hmoob uas yog cov neeg thoj nam tau tuaj pib dua neej tshiab hauv teb chaws Australia los tau 40 lub xyoo no, tau tawm tswv yim qhia txog cov kev pauv hloov ntawm ib tug neeg thoj nam los ua ib tug tswv lagluam tias dab tsi thiaj yuav pab kom yus ua tau lagluam tiav raws siab xav?

 

Kim Nyiaj Txos tau hais tias nws yog ib tug neeg nyiam ua ntau yam, nyiam siv tswv yim tsab peev xwm los daws teeb meem thiab nyiam ua yam hauj lwm uas siv tes nqe tes ua kiag.

Thaum nws tuaj txog teb chaws Australia ces nws tseem muaj hnoob nyoog 18 xyoo xwb. Nws tau mus ua hauj lwm ntawm lub tuam txhab tsheb Toyota mus dho ntau yam khoom ua ke kom tsim tau lub tseb tiav log. Tab sis nws Nyiaj txos kuj xav tias tsis xav ua hauj lwm li no ntxiv rau 40 lub xyoo no ces nws thiaj tau mus kawm kho tsheb ntawm Technical And Further Education (TAFE) thiab muaj hmoo uas MotaFit hos txais nws mus kawm thiab xyaum ua cov hauj lwm kho tsheb. Tom qab ua tau hauj lwm ntau xyoo nrog MotaFit thiab paub hauj lwm zoo lawm, ces Nyiaj txos thiaj txiav txim siab mus yuav ib lub tuam txhab ntiag tug rau nws tus kheej ua, thiab ho muab tshem los ze rau lub chaw kho tsheb MotaFit, ces thaum kawg nws thiaj ua ib siab yuav ib ceg lagluam Franchisee nrog lub tuam txhab no los ua tus tswv kho tsheb txij ntawd los lawm.
"Yeej muaj ntau yam nyuaj rau cov lagluam kho tsheb no raws li Nyiaj Txos tau hais. Nyuaj vim yus yog tus yuav tau ua txhua yam, thiab yus tseem tuav luag ib ceg lagluam los yog ua kom zoo thiaj tsis muaj teeb meem rau lub tuam txhab ntawd lub koob npe thiab, tsis tas li no yuav tsum ua raws cai thiab tej cai tswj kev nyab xeeb cuam tshuam txog cov kev kho tsheb no, los yog thaum kho tag lawm ne yuav ua insurance rau cov services no ntev npaum li cas. Tab sis thaum kawg yog yus ho ntsib teeb meem ne, ho puas muaj tej phooj ywg sab nraud los pab yus daws tej teeb meem no. Qhov nod yog ib qhov tseem ceeb ua rau yus txhawj xeeb kawg nkaus rau cov kev ua lagluam rau yus tus kheej."

Mloog tau Ashely Thao Saykao, uas yog Hmoob Australia phaum ob uas tau nrog nws txiv tswj lub tuam txhab kho tsheb MotaFit no tias vim li cas nws thiaj tsis ua lwm txoj hauj lwm thiab los nrog nws txiv tswj lub tuam txhab no:https://www.sbs.com.au/yourlanguage/services/embeds/audioplayer/a80b1a64-26f7-40d9-911e-55d5f729d33a

Mr. Nhia Chao tau hais tias peb tsuas dag tau lwm tus tib zaug xwb los yog tau noj tib zaug xwb peb yuav dag tsis tau lwm tus ntau zaus. Vim yog peb ua li ces yuav tsis muaj neeg tuaj siv peb cov services ntxiv li lawm, yog li yus yuav tsum provide yus cov services rau cov customers kom zoo tshaj plaws mas cov customers thiaj xav rov qab tuaj siv yus cov services, vim lawv yuav mus qhia rau lawv tsev neeg, tej txheeb ze los yog tej phooj ywg tias seb yus kho puas tau tsheb zoo li cas.
"Mr. Nhia Chao tau hais tias qhov tseem ceeb tshaj plaws, yog thaum ib tug neeg twg xav pib ua lagluam, ces yuav tsum nug seb nws puas muaj tsab peev xwm ua tau, puas muaj kev paub txog txoj hauj lwm thiab cov lagluam nws yuav ua ntawd, puas muaj peev txheej nyiaj txiaj txaus ua luam, thiab thaum ua tau lagluam mus zoo thiab loj hlob lawm ne ho puas muaj tswv yim pab kom lagluam zoo tshaj qub ntxiv? Yog li yus yuav tsum ntseeg yus tus kheej mas thiaj yuav ua tau."
Nws qhia tias tam sim no nom tswv Australia tseem sib teev theev txog cov tswv yim yuav txo se rau tej tuam txhab lagluam xwb, tab sis yog pom zoo tsim los ua tau cai siv tiag ces kuj yog ib qhov zoo rau tej lagluam.

Tab sis qhov zoo tshaj ces yog tsoom hwv tso cai kom ntaug me ntsi rau cov lagluam muaj peev xwm them tau tej se kom ib nyuag lig zog los sis muaj sij hawm ntev zog los them mas yuav zoo heev rau cov lagluam me, vim 3 lub hlis twg lawv yuav tau them se ib zaug rau tsoom hwv thiab thaum xaus xyoo lawm tseem yuav tau los txheeb thiab seb puas them txaus es them ntxiv los yog seb tsoom hwv puas thim me ntsis rov qab rau yus li cas. Yog tsoom hwv tso cai ntaug zog li no yuav yog tej yam zoo thiab tau txais txiaj ntsim pab rau tej lagluam.

Ntxiv ntawd yog ho khwv tsis tau nyiaj txaus ces yuav tau rov qab rho nyiam ntawm tuam txhab nyiaj los siv khiav lagluam dua kom mus tau txuas ntxiv. Thaum kawg yog yus tau lagluam zoo lawm tab sis ho tsis muaj nyiaj txaus los them yus tej neeg ua hauj lwm, them lawv cov nyiaj superannuation, them lawv cov sij hawm so li (sick leaves, personal leave, holidays) ces yuav ua rau yus muaj teeb meem nyiaj txiaj thiab yuav ua rau yus lagluam ntog mus tsis tau ntxiv.

Tab sis txawm muaj ntau yam teeb meem ua rau yus nyuaj siab los yeej muaj qhov zoo thiab. Mr. Nyiaj Txos hais tias, txhua yam yus yuav tau ua tus lis tag nrho, tab sis muaj qhov zoo xws li tsis muaj neeg txib yus rau ub rau no, yog yam num yus ua ntawd ua tsis tau lawm ces yus xav so los yus so yus tau, tsis muaj neeg hais yus.

Lub caij Refugee Week uas pib txij hnub Sunday 17th June txog Saturday 23rd June 2018 thiab tam li Mr. Nyiaj Txos yog ib tug neeg thoj nam dhau los thiab tam sim no yog ib tug pej xeem Australia caj ceg neeg Hmoob uas ua tswv tswj nws lub tuam txhab kho tsheb uas yog cov lagluam me ntawd nws tham tias:
"Tam li yog ib tug neeg thoj nam tawg tsov tawg rog (refugee), uas yus hais yus ib hom lus, nyob ib lub teb chaws txawv, thiab muaj tej tswv yim ua hauj lwm txawv tuaj nyob rau ib lub teb chaws tshiab uas txhua yam txawv thiab pauv hloov tag nrho uas yus tsis swm, mas tsis hais mus ua hauj lwm rau luag mab suab los yog tswj lagluam rau yus tus kheej los yeej tsis yooj yim kiag li. Yog tias ua tau yooj yim ces sawv daws yeej ua tswv lagluam txhua nrho tam sim no lawm. Txawm li cas los nyob ntawm yus txoj kev xav, yus lub tsab peev xwm xav ua thiab muaj lub hom phiaj txoj kev kub siab yuav ua kom tau zoo tshaj plaws kom tau ib yam dab tsi rau yus xwb. Tab sis yog yus tsis npaj ces yeej tsis muaj peev xwm ua tau, vim yeej muaj ntau yam yog cov yuav qhia tias seb yus yuav ua tau lagluam los tsis tau. Thawj yam yog yuav tsum muaj nyiaj txaus, ob tuaj seb yus puas muaj txuj ci peev xwm yuav los ua tau? Nqe no yog ib nqe tseem ceeb tshaj plaws. Yog yus tig xyuas tias cov kev pauv hloov ntawm kev ua ib tug neeg thoj nam ras los ua ib tug tswv lagluam hauv teb chaws Australia no thiab pab lub teb chaws no txhim teb kho chaw ces yog ib cov kev pauv hloov tseem ceeb tshaj plaws rau yus lub neej. Vim tam li yog ib tug refugee tuaj pib lub neej tshiab ntawm cov teb chaws vam meej rau lub sij hawm 40 xyoo los no, piv txwv txog Hmoob community, yeej muaj tsawg tus xwb thiaj muaj peev xwm ua tau lagluam, txawm ib txhia kawm kho tsheb li kuv kiag los yeej tsis muaj peev xwm ua tau cov lagluam no. Thiab yog ho xam rau cov neeg Australia uas nyob lub teb chaws no los yog yug ntawm teb chaws no uas twb ua tsis tau lagluam thiab tsuas ua hauj lwm rau tej tuam txhab lagluam xwb, ces kuj yog ib kauj ruam pauv hloov zoo thiab mus tau deb heev rau yus lawm," raws li Nyiaj Txos tau hais.
Mr. Nhia Chao xav tw qhia rau cov neeg xav los tsim thiab tswj ib lub tuam txhab rau yus tus kheej tsis hais yog ua cov lagluam dab tsi tis:

"Thawj yam tseem ceeb tshaj plaws, yog yus yuav tsum mus tshawb fawb thiab teeb txheeb txog tej cai tswj cov lagluam ntawm lub teb chaws yus nyob ntawd seb zoo li cas thiab yus puas nyiam los yog puas yuav yoog tau raws li teev tseg. Piv txwv tias yog yus xav ua tub koom siab nrog lub koom haum Hmong Australian Society ne, iyus puas paub txog tej cai (policies) ntawm lub koom haum no zoo. Vim cov teeb meem tseem ceeb tshaj plaws yuav txiav txim tias seb yus ua puas tau cov lagluam kom tau raws siab xav yog yuav tsum yoog thiab ua raws cai, tsis li ces thaum kawg yus yuav raug teeb meem thiab nom tswv yuav muab kaw txawm yus qhib tau thiab ua cov lagluam ntawd. Yog li thiaj nyob ntawm seb yus ho paub thiab txawj yam lagluam los yog hauj lwm yus yuav ua ntawd zoo npaum li cas? Yog yus tsis paub zoo txog tej cai tswj cov lagluam ntawd thiab xav tias ntshe yuav ua tsis tau raws los yog yoog tsis tau raws ces txhob ua yuav zoo dua, tsuas yog tias ntshe yus hos txaus siab tias li cas los ua mus es txawm poob nyiaj los tsis khuv xim no xwb. Yog li ntawd, ua ntej koj yuav xav txiav tsim siab los pib ib cov lagluam dab tsi, koj yuav tsum tau nug koj tus kheej tias yus puas yeem yuav poob nyiaj me ntsi, yus puas tau mus teeb txheeb txog cov kiab khw lagluam ntawd kom zoo seb puas mus taus, tsim cov khoom dab tsi muag los yog cov services dab tsi rau cov customers siv, yus puas paub ua lagluam, yus cov khoom thiab services yog xav tsim los rau cov customers zoo li cas siv los yog yuav, yus puas muaj peev txheej nyiaj txiag txaus los ua lagluam, yus puas nyiam cov lagluam thiab tej hauj lwm uas yus yuav ua ntawd, los yog cov lagluam ntawd puas yuav tau lagluam zoo thiab mus taus, tab sis thaum yus tswj tau tej no tag lawm, tseem muaj ib qhov ntxiv thiab uas yog qhov tias puas muaj tej phooj ywg los yog lagluam zoo uas yuav pab txhawb yus thiab pab nrog yus thaum yus raug teeb meem kom rov qab los ua tau lagluam li qub ntxiv," Nyiaj Txos tau hais li ntawd.#

Listen more news in Hmong and English at SBS Radio Hmong Program on   Thursday at 6pm AEDT-Australian Eastern Standard Time and Sunday at 11 am AEDT.

You can download  SBS Radio App from App Store at and from Google Play at or you can download podcasts news in Hmong and English from.

Besides, you can follow us, click like, share and comments at #SBSHmong website at

Call to have a chat with SBS Radio Hmong Program on + 61 3 9949 2259 or sent your comments to .


Share