Tỷ phú Jack Ma, người sáng lập công ty Alibaba, và hiện là người giàu nhất Trung Quốc với giá trị tài sản ước tính hơn 50 tỷ Úc kim, đã khiến dư luận xôn xao khi khuyên nhân viên nên làm việc từ 9 giờ sáng đến 9 giờ tối mỗi ngày, 6 ngày mỗi tuần – cái mà ông gọi là lịch làm việc “996”.
Nếu tuân theo lịch làm việc này, thì mỗi tuần một nhân viên sẽ làm việc đến 72 tiếng, tức gấp đôi 38 giờ làm việc/tuần của người Úc. Lời kêu gọi này được đưa ra trong bối cảnh các công ty công nghệ Hoa lục ngày càng đòi hỏi nhiều hơn ở nhân viên.
Trong một bài phát biểu trước đội ngũ nhân viên Alibaba được đăng trên Weibo, ông Jack Ma nói rằng làm việc 12 giờ một ngày cho công ty là một “đặc ân”.
“Nếu bạn không làm việc 996 khi còn trẻ, thì bao giờ bạn mới có thể làm điều đó? Bạn cho rằng nếu cả đời này bạn không phải làm việc 996, thì đó là điều đáng tự hào để khoe khoang hay sao?” ông nói.
“Làm sao bạn có thể đạt được thành công như mong muốn nếu không vượt xa nỗ lực và thời gian của người khác?”
Tuy nhiên, vị tỷ phú công nghệ đã rút lại lời nói này, sau khi vấp phải sự phản ứng dữ dội của cộng đồng mạng cũng như báo chí Nhà nước Trung Quốc.
“Nếu bạn tìm được công việc yêu thích, thì 996 không phải là vấn đề - nếu bạn không đam mê công việc, thì mỗi phút làm việc đều là khổ ải,” ông giải thích trong một bài viết khác.
“Không ai muốn đầu quân cho một công ty ép buộc nhân viên làm việc 996 cả. Điều đó không chỉ vô nhân đạo, nó còn không lành mạnh và thậm chí không bền vững trong thời gian dài – bên cạnh đó các nhân viên, người thân và luật pháp không chấp nhận điều này.
“Về lâu dài, dù bạn có trả lương cao cho nhân viên đến đâu, thì tất cả bọn họ cũng sẽ rời bỏ bạn mà thôi.”
Văn hoá làm việc quá độ của Trung Quốc
Workers heading to a Foxconn factory dedicated to iPhones in Zhengzhou, China. Source: The New York Times
Ông Liu viết trên WeChat rằng trong những ngày đầu, ông thường thức dậy mỗi 2 tiếng một lần để cung cấp dịch vụ hỗ trợ 24 tiếng cho khách hàng của mình – điều mà ông cho rằng góp phần tạo nên sự thành công của JD.
“Trong vòng 4, 5 năm qua, JD không hề sa thải bất kỳ nhân viên nào, vì thế số lượng nhân viên đã tăng nhanh chóng, số lượng quản lý tăng lên, trong khi số nhân viên làm việc giảm xuống,” ông viết. “Thay vào đó, số người lười biếng đã tăng nhanh chóng!”
“Nếu cứ tiếp tục cái đà này, thì JD sẽ không còn hy vọng! Và công ty sẽ bị đá văng ra khỏi thị trường! Những kẻ lười biếng không phải là anh em của tôi!”
Trong một bài xã luận đăng trên tờ People's Daily, hai lãnh đạo của Alibaba và JD.com đã bị chỉ trích. Người viết cho rằng làm việc chăm chỉ không có nghĩa là ép buộc nhân viên làm thêm ngoài giờ.
“Dưới áp lực của suy thoái kinh tế, nhiều doanh nghiệp đang phải đối mặt với những thách thức để tồn tại, nhưng cách để giải quyết mối lo này không phải là ép buộc nhân viên làm việc ngoài giờ càng nhiều càng tốt,” bài báo viết.
Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại
