Tin cho hay những người này bị truy tố về tội tổ chức vượt biên, và có thể bị kêu án đến 15 năm tù.
Những người này nằm trong số các người lớn và trẻ em bị chặn bắt ngoài khơi Úc hồi tháng 7 năm ngoái.
Nhưng ông Đoàn Việt Trung, thuộc tổ chức VOICE, chuyên giúp người tỵ nạn và xây dựng xã hội dân sự Việt Nam trong cuộc nói chuyên với SBS Tuyết Lê cáo buộc rằng, chính phủ Úc đang tiếp tay cho nhà cầm quyền Việt Nam áp đăt những luật lệ bất công và định nghĩa sai lạc về thế nào là các hoạt động" buôn người".
Buôn người ở Nam Dương và tổ chức vượt biên khỏi Việt Nam khác xa nhau?
Tuyết Lê: Thưa ông, số thuyền nhân bị Úc trả về trên hai chiếc thuyền hồi tháng tư và tháng bảy năm ngoái là 92 người, sao chỉ có 5 người bị bắt giam khi về tới Việt Nam?
Ông Đoàn Việt Trung: Năm người này là 5 người bị cho là người tổ chức chuyến đi, ở đây tôi xin phân biệt, ở Úc này chúng ta quen với sự trừng phạt những người tổ chức chuyến đi.Thì cái định nghĩa của những người tổ chức chuyến đi, organizer đó, chính quyền Úc hay gọi là cái bọn smugglers, buôn người đó, là họ tổ chức để ăn lời cho họ. Còn đối với luật Việt Nam thì không có phân biệt ăn lời hay không ăn lời, mà bạn tổ chức chuyến đi thì bạn bị tù, phạm luật hình sự phải đi tù hai năm trở lên.
Tuyết Lê: Công an tỉnh Bình Thuận đã khởi tố những người này với những lý lẽ ra sao ông có biết không?
Ông Đoàn Việt Trung: Lý lẽ là tại vì họ đã tổ chức chuyến đi, à, cái bản cáo trạng của nhà nước không có đưa ra một cái cáo buộc nào là họ ăn lời cả, chỉ có nghĩa là những người này là những người rủ rê người khác, rủ nhau là hãy chung tiền để mua chiếc thuyền, để mua lương thực, để sửa chiếc thuyền, thế là…thế là bị cái tội tổ chức chuyến đi đó chị.
Thỏa thuận trả người: Úc tiếp tay cho nhà cầm quyền đàn áp dân Việt?
Tuyết Lê: Chúng ta còn nhớ là có những kẻ buôn người ở Indonesia cũng đã bị tòa bên Nam Dương tuyên án. Ông có nghĩ rằng đây là một thỏa thuận giữa Úc và những nước có người vượt biên không ạ?
Đoàn Việt Trung: Giữa Úc và Việt Nam thì có sự thỏa thuận thưa chị. Thỏa thuận đó là Úc sẽ đưa người về Việt Nam và Việt Nam thì trên giấy tờ hứa là sẽ không có bỏ tù họ. Chúng ta cũng biết khi Úc đọc điều đó thì cũng” nheo mắt” một chút bởi vì không ai có thể tin được điều đó. Đó là cái sự thỏa thuận giữa Úc và Việt Nam.
Nhưng mà thưa chị, chị vừa mới nhắc đến buôn người ở Nam Dương. Có một sự khác biệt giữa những người đó và những người này. Những người kia ấy, là buôn người, cái chữ buôn bán đây có nghĩa là có ăn lời, tổ chức chuyến đi là để ăn lời. Còn những người này đó, tổ chức chuyến đi không để ăn lời mà để cho họ và thân nhân đi để xin tầm trú, vậy hai cái đó khác nhau nhiều lắm.
Và với cái định nghĩa đó, bất cứ chuyến đi nào cũng phải có người tổ chức phải không ạ? Bởi vì làm gì mà cái thuyền tự nhiên nó đến chân mình, tự nhiên mình bước lên thuyền, tự nhiên cái thuyền nó đi.Thế nào cũng phải có người mua thuyền, thế nào cũng phải có người lái thuyền, có người chèo thuyền thì thuyền mới tới nơi được.
À, những người làm như thế là những người tổ chức đối với luật pháp Việt Nam, bắt buộc phải đi tù, không có sự lựa chọn nào khác, ít nhất từ hai đến 5 năm, và có những trường hơp khác, điều khoản khác, luật pháp bắt phải từ 12 đến 15 năm.
Viên chức Việt Nam trước mặt giới chức Úc và có người thông dịch đó, thì nói là các bạn yên tâm, chúng tôi sẽ không bắt bớ, lại còn giúp các bạn trở về cuộc sống bình thường, ai cần kiếm việc chúng tôi sẽ giúp cho kiếm việc, và sẽ không có bắt bớ, không có tra khảo, không có bỏ tù. Đó là lời hứa của viên chức Việt Nam ở trên chiếc máy bay cũng như ở trên cái nhóm bị đưa về bằng tàu cũng thế.
Tôi cũng xin nói thêm là cái đạo luật hình sự của Việt Nam, điều khoản mà buộc những người này phải vào tù, những người tổ chức chuyến đi, ít nhất là hai năm đó, dù không ăn lời.
"Điều đó có nghĩa là Việt Nam là một nhà tù rộng lớn, không ai được tự ý ra khỏi nhà tù đó" Ông Đoàn Việt Trung, tổ chức VOICE.
Nếu ra mà không được giấy phép của nhà nước thì bị bỏ tù, vậy thì có khác gì Việt Nam là một nhà tù? Ai trên thế giới này cũng phải nhìn thấy là cái điều luật đó rất là vô lý, rất là có tính cách đàn áp. Thế mà…
Với tư cách là một công dân Úc, tôi thấy rằng khi mà chính quyền Úc đưa người trả về Việt Nam, có nghĩa là chính quyền Úc giúp cho nhà nước Việt Nam thi hành cái điều khoản bất công và áp bức đó.
Thuyền nhân và mùa bầu cử liên bang sắp tới.
Tuyết Lê: Thưa, năm người này bị Úc chặn bắt hồi tháng 7 năm ngoái, về Việt nam thì ba bốn tháng sau họ đã phải vào tù. Vậy sao mới vài ngày qua đột nhiên truyền thông Úc lại đưa tin về thuyền nhân Việt Nam bị hồi hương phải vào tù?
Đoàn Việt Trung: Tôi nghĩ là nếu bình thường thì cái chuyện này sẽ im lìm, nhưng mà bây giờ chỉ còn vài tháng nữa là có cuộc bầu cử liên bang ở đây, và một trong những cái chính sách mà đảng Tự Do đưa ra để phân biệt họ với đảng đối lập, là chính sách cứng rắn của họ đối với người tầm trú. Vì thế cho nên tôi nghĩ đó là lý do tại sao mà cách đây mấy tháng tôi đưa cái chuyện này, tại vì chuyện này tôi biết từ lâu rồi, chuyện họ bị giam giữ tôi biết từ cuối năm ngoái. Nhưng lúc cuối năm ngoái đưa ra cho nhà báo thì không có nhà báo nào mặn mà cả. Bây giờ tôi nhắc lại thì có nhà báo Úc đưa ra ngay. Đó là bởi vì cái hoàn cảnh này nó có liên hệ đến cuộc bầu cử sắp tới ở Úc.
Tuyết Lê: Cám ơn ông rất nhiều.
