Các phân tích gia chính trị nói rằng chính phủ dùng bản ngân sách nầy để chiêu dụ cử tri bất chấp những xáo trộn trước đó bao gồm việc tranh giành quyền lãnh đạo khiến ông Malcolm Turnbull bị loại hồi năm 2018.
Với việc giảm thuế và chi tiêu lớn lao vào hạ tầng cơ sở khiến một số người tin rằng điều đó có thể giúp cho Liên đảng chiến thắng trong cuộc bầu cử sắp tới thay vì chịu thất bại như nhiều người quan ngại.
Một điều mà các phân tích gia chính trị đều đồng ý, trong đó có giáo sư Rosalind Dixon thuộc đại học New South Wales, là bản ngân sách chú trọng rất nhiều về cuộc bầu cử liên bang sắp tới, dự trù vào tháng 5.
“Tôi nghĩ đây là một bản ngân sách cho chúng ta biết về cách thức bầu cử".
"Nó có một số lợi ích ngắn hạn cho những người có mức lợi tức trung bình và nhắm vào mục tiêu dài hạn hơn đối với mọi người Úc, để nói rằng Liên đảng là những nhà quản lý kinh tế giỏi”, Rosalind Dixon.
Trong khi đó, tiến sĩ Nick Economou thuộc khoa Khoa học Xã hội thuộc đại học Monash cho rằng, chính phủ hiện vận dụng bản ngân sách cho lợi thế của họ.
“Đó là một bản ngân sách tiền bầu cử theo kiểu cổ điển, được đề ra để vận động tối đa cho Liên đảng đối với các cử tri tại các đơn vị quan trọng chiến lược và ngân sách vẫn còn được xem như vậy nếu các cử tri theo đúng đường lối của chính phủ”.
Bất chấp việc ai sẽ thắng trong cuộc bầu cử, các công nhân có lợi tức thấp hay trung bình sẽ được giảm thuế lợi tức cá nhân, do cả hai đảng đều hứa hẹn với các chính sách tương tự.
Tiến sĩ Economou cho rằng, về mặt tài chính và trong các lãnh vực khác như chi tiêu về hạ tầng cơ sở, có lẽ không khác biệt nhiều giữa Liên đảng và Lao động.
“Nếu quí vị không có các hình ảnh để thấy được những gì mà Liên đảng gởi bản ngân sách đến quí vị, thì quí vị có thể nghĩ rằng đó là một bản ngân sách của Lao động, bởi vì nó đầy ắp những lời hứa hẹn về các công trình hạ tầng cơ sở, các tuyên bố cam kết về Medicare, tuyên bố về chương trình NDIS và đủ mọi thứ".
"Nay cả Lao động lẫn Liên đảng đã cam kết là sẽ cắt giảm thuế khóa một cách đáng kể”, Nick Economou.
Tổng trưởng Ngân khố dự đoán một mức thặng dư trong tài khoá tới 2019-2020, thế nhưng tiến sĩ Economou khuyến cáo nên thận trọng khi tiên đoán về mức thặng dư.
“Chúng ta đã dự đoán trước là chuyện thặng dư không bao giờ đạt được và rất thường khi là chuyện nầy không đi đến kết quả như vậy, do sự gián đoạn của chính phủ, thế nhưng cũng do hậu quả của các lực lượng bên ngoài nữa".
"Khi quí vị có một nền kinh tế như kinh tế nước Úc, vốn liên kết với mậu dịch thế giới, các khó khăn xảy ra với các đối tác thương mại của chúng ta có thể nhanh chóng ảnh hưởng đến nền kinh tế của nước Úc và tình hình ngân sách nữa”, Nick Economou.
Thế nhưng dù có thặng dư hay không vào cuối tài khóa, Giáo sư luật tại đại học New South Wales là bà Rosalind Dixon nói rằng, điều hành một ngân sách thặng dư không phải luôn luôn là chuyện tốt.
Đặc biệt, bà vạch ra rằng kế hoạch của chính phủ tiểu bang Victoria, hiện điều hành trong tình trạng mắc nợ, để tài trợ cho những gì được xem là các dự án liên thế hệ của chính phủ nầy.
Giáo sư Dixon cho rằng, các dự án đó cuối cùng sẽ mang lại nhiều lợi lộc về mặt kinh tế, bà cho rằng đó là điều khả thi về mặt kinh tế, khi điều hành một quốc gia khi mang nợ.
“Nó hơi giống tình trạng một gia đình trẻ mua nhà, có khá nhiều nợ thế nhưng hy vọng rằng họ đang thực hiện việc đầu tư rất nhạy cảm".
"Họ suy nghĩ về việc làm thế nào kham nỗi trong việc trả dần tiền góp mua nhà, liệu sẽ có sự phát triển trong dài hạn, để trở thành một cuộc đầu tư tốt đẹp hay không”, Rosalind Dixon.
Trong khi đó, cả hai đảng Lao động và đảng Xanh đều cho rằng, bản ngân sách không mang lại bất cứ chính sách nào, hay câu trả lời cho một số vấn đề then chốt.
Họ cho biết, việc nầy bao gồm chính sách năng lượng, trường hợp của người tỵ nạn, gia tăng phúc lợi xã hội và lương bổng,cũng như vấn đề thay đổi khí hậu.
"Ngược lại nếu cử tri cho rằng, ‘hãy khoan đã, Morrison và Frydenberg đã làm tốt công việc với bản ngân sách, chúng ta bỏ qua cho họ về vai trò và những gì xảy ra trước đây, chúng ta sẽ phán đoán Liên đảng về phẩm chất, về chính sách’, thì tôi nghĩ rằng Liên đảng sẽ có hy vọng”, Nick Economou.
Tiến sĩ Economou nói rằng, do việc Liên đảng tiếp tục theo đuôi Lao động, nên dường như chính phủ tìm cách để né tránh các vấn đề phức tạp, vốn có thể gây chia rẽ trong các dân biểu Liên đảng.
“Chuyện gây thương tổn cho Liên đảng nhiều nhất là thiếu kỷ luật nội bộ , khi diễn ra một loạt các cuộc tranh luận nội bộ về lý tưởng về mọi vấn đề từ tỵ nạn cho đến an ninh biên giới, rồi hôn nhân bình đẳng và khí hậu thay đổi”.
Người ta cho rằng, chính phủ dùng các phương cách ngắn hạn, như chi trả cho những người có lợi tức thấp, để làm nhẹ gánh nặng vật giá và tránh việc có các quyết định lớn hơn liên quan đến chính sách.
Một thí dụ cho thấy, chính phủ liên bang loan báo chi trả một lần để giúp đỡ tiền điện, cho những người nhận trợ cấp thất nghiệp Newstart và những người có thẻ chiết giảm lợi tức.
Chính sách nầy sẽ cho 75 đô la cho người độc thân và 125 đô cho vợ chồng trước tháng 7.
Tiến sĩ Economou cho biết, việc chi trả một lần đôi khi là câu trả lời tốt nhất, khi đối phó với chính sách gây chia rẽ trong Quốc hội và trong đảng của họ.
“Chính sách năng lượng đã khiến một số Thủ tướng và lãnh đạo đối lập phải ra đi".
"Thực sự ông Scott Morrison lả Thủ tướng là kết quả của chính sách chính trị về năng lượng".
"Đó là Chính sách Bảo đảm Năng lượng Toàn quốc đã được ông Josh Frydenberg thành lập, theo chỉ thị của Thủ tướng thời bấy giờ là ông Malcolm Turnbull, việc đó là di sản của ông Turbull với tư cách lãnh đạo".
"Vì vậy chẳng ngạc nhiên là khi chúng ta sắp sửa đến cuộc bầu cử, Liên đảng chẳng có chi nhiều để nói về năng lượng, khác hơn là một vài liên hệ mơ hồ về ý định đạt được một số mục tiêu khác nhau”, Nick Economou.
Còn giáo sư Dixon đặc biệt thất vọng, khi bản ngân sách chẳng đề cập gì đến vấn đề lương bổng dậm chân tại chỗ và chính sách về khí hậu thực sự.
Bà hiện đẩy mạnh các thay đổi quan trọng trong kỳ Quốc hội sắp tới.
“Các chính trị gia có thể đi ngược lại một cách rất nguy hiểm về việc lãnh đạo các vấn đề như vậy, đặc biệt là về khí hậu".
"Thế nhưng vào năm 2011. Lao động bị thất bại khi lãnh đạo vấn đề và tôi nghĩ điều nầy có thể hiểu được là, chuyện nầy khiến họ trở nên cẩn thận".
"Hy vọng là chúng ta có thể góp tiếng nói với tư cách công dân và thành viên của xã hội dân sự, để khuyến khích có thêm giới lãnh đạo nữa”, Rosalind Dixon.
Giáo sư Dixon thuộc đại học Monash cho rằng, Liên đảng dường như sẽ chẳng ghi được t chiến thắng trong cuộc bầu cử, nhờ vào bản ngân sách 2019.
“Tôi nghĩ nó sẽ giúp cho một số các cử tri còn phân vân chưa quyết định và sẽ giúp họ chắc chắn hơn trong việc bầu cho chính phủ, thế nhưng đó không phải là một sự chuyển đổi lớn lao".
"Đây là bản ngân sách với câu chuyện về quản lý kinh tế dài hạn và một số việc chuyển ngân ngắn hạn cũng như giảm thuế".
"Thế nhưng nó không phải là bản ngân sách hoàn hảo, nó không thay đổi hoàn cảnh kinh tế của mọi người trong bầu cử cách thức đáng kể nào, hầu có thể chuyển đổi tầm nhìn của người ta được”, Rosalind Dixon.
Với cuộc bầu cử dự trù vào cuối tháng 5, tiến sĩ Economou cho biết chẳng còn nhiều thời gian cho chính phủ để đảo ngược vị thế trong các cuộc thăm dò công luận, vốn luôn cho thấy chính phủ sẽ thua cử.
Ông cho biết, chính phủ không thể đề ra các biện pháp nguy hiểm và vì vậy bản ngân sách là để che đậy sự bất ổn trước đây.
Ông nói rằng, vẫn còn phải xem liệu cử tri sẽ thay đổi ý kiến, do nội dung của bản ngân sách hay không.
“Cuộc bầu cử sẽ cho thấy, liệu các cử tri sẽ bỏ phiếu theo ý kiến của họ về những gì xảy ra trong 3 năm qua và nếu họ bỏ phiếu về vấn đề bác bỏ tính cách bất hiệu năng của Liên đảng, thì Lao động sẽ thắng".
"Ngược lại nếu cử tri cho rằng, ‘hãy khoan đã, Morrison và Frydenberg đã làm tốt công việc với bản ngân sách, chúng ta bỏ qua cho họ về vai trò và những gì xảy ra trước đây, chúng ta sẽ phán đoán Liên đảng về phẩm chất, về chính sách’, thì tôi nghĩ rằng Liên đảng sẽ có hy vọng”, Nick Economou.
Thêm thông tin và cập nhật Like
Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại
Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại
