Save abaot Indigenis pipol Kaljarol diversity

Portrait of three generation Aboriginal family

Portrait of three generation Aboriginal family Credit: JohnnyGreig/Getty Images

Get the SBS Audio app

Other ways to listen

Blong save mo celebraetem ol difren samting ia we ol indigenis grup oli gat hemi wan gud samting, especially nao taem yumi stap traem blong bildim ap wan gudfala koneksen wetem ol Aborijinis mo Torres Strait Aelanda komuniti.


Key Points
  • Ol Indigenis pipol long Ostrelia oli no semak.
  • Samples 500 Nesen, wan wan wetem difren kalja, lanwijs, fasen mo kastom blong olgeta
  • Lanem mo save mo abaotem diversity hemi impoten blong bildim wan koneksen wetem ol Indigenis pipol.
Ol Indigenis long Ostrelia oli wan long ol grup blong ol pipol we oli no semak mo kalja blong olgeta tu I no semak. Fulap taem, I gat wan wrong tinktink se evri Aborijinis mo Torres Strait Aelanda pipol oli semak mo oli kamaot long semak grup blong pipol.

Be blong talem stret, ol idigenis pipol oli semak long wan pikja we I gat plante kala, hemia hemi representem kalja, lanwij, laefstael, mo famili koneksen we oli gat.

Blong save mo celebraetem ol difren samting ia we ol indigenis grup oli gat hemi wan gud samting, especially nao taem yumi stap traem blong bildim ap wan gudfala koneksen wetem ol Aborijinis mo Torres Strait Aelanda komuniti.

_Carla-and-Aunty-Munya.jpg
Carla Rogers (lef saet) mo Aunty Munya Andrews (raet saet), Evolve komuniti Credit: Evolve Communities
Ol Ostrelian indigenis grup oli gat gudfala koneksen wetem mama graon mo kantri blong olgeta, hemia hemi impoten from hemi indentiti blong olgeta olsem ol manples.

Blong save long koneksen ia, yumi mas recorgnisem ol difren samting we ol Fes Nesen komuniti oli gat.

Aunty Munya Andrews hemi wan Aborijinol lida blong Bardi Kantri hemia long Kimberley, wan ples long Western pat blong Ostrelia.

Hemi talem se, wan long olgeta fes ples blong statem hemia hemi wetem kastom map blong Ostrelia.
Multigenerational Aboriginal Family spends time together in the family home
The Indigenis pipol blong Ostrelia oli no semak. - Belinda Howell/Getty Source: Moment RF / Belinda Howell/Getty Images

Australia hemi multikaljarol Kantri

“Mifala wantem ol pipol blong kam lukluk, samples 500 grup oli stap long map ia. Bae yu save luk save se mifala wan bigfala grup long Ostrelia. Fulap oli luk map mo oli stat blong luk save se I gat fulap indigenis grup. Evri wan long ol grup ia oli gat difren lanwij o oli sharem wan lanwij wetem wan nara grup. So yumi stap tokbaot wan bigfala grup.”

Aunty Munya hemi write mol buk, hemi wan lawyer, mo hemi stap olsem co-direkta blong Evolve Communities, hemi se I gud blong mas save se ‘one size hemi no fitim evriwan’ taem I kam long ol samting blong ol indigenis grup.

“Hemi no wan case blong one size I semak long evriwan, yu mas save se I gat ol difren grup mo mas mekem sua se ol polisi mo prokram oli mas divelopem raon long tinktink ia.”

Carla Rogers hemi wan indigenis fren we hemi wok kolosap wetem Aunty Munya.

Hemi se blong save abaotem tinktink ia hemi impoten tumas, olsem blong save abaotem histri mo luk ol difren gap we hemi divaetem ol indigenis mo ol non-indigenous we I stap tede.

“Taem oli colonizem Ostrelia long bifo mo I stap yet naoia, I nogat wan gudfala save long ol difren samting ia. Fulap long ol problem blong yumi tede hemi blong luk ol Aborijinis olsem oli pat blong wan grup blong ol pipol nomo. Mo yumi no acknowlejem ol difren samting ia, olsem long ol mission long bifo, oli putum evri wan long olgeta andanit long wan grup nomo, oli no alaoem olgeta blong toktok lon lanwij blong olgeta, mo tu, blong toktok wetem olgeta nomo hemi wan had samting from oli no toktok semak lanwij.”

Oslem long kantri we yu kam long hem, kalja, lanwij mo ol narafala samting oli no semak, Aunty Munya I talem.

“Taem mi luk wan carving mi save talem stret nomo se hemi kamaot long wanem eria long Ostrelia. Olsem wan eksampol, plante man oli luk ol dot painting mo oli talem se hemi Aborijinis kalja. Be hemia hemi blong wan grup nomo. Taem yu luk ol Bardi indigenis pipol, ol grup blong mi, mifala ol man blong solwota, mo carving mo samting blong kastom blong mifala hemi semak long ol Aelanda grup long ol difren ples long wol, ol painting blong mifala hemi abaotem solwota mo hemi no dot painting.”

Aunty Munya hemi se ol Indigenis oli ol expert taem I kam long saet blong protektem kastom blong olgeta be semtaem wok tugeta wetem ol nara indigenis grup.

“Fula poli tinkseh hemi wan niu samting, be mifala stap deal wetem hemi blong taosen yia finis. Mifala participate gud tugeta wetem ol narafala indigenis grup long saet blong kastom. Mifala stap olsem ol expert taem I kam long saet ia, mi tink se mifala gat samfala gud samting we kavman I save lanem long saet blong wok tugeta wetem ol nara grup blong pipol.”
Unsettled_Weekend
Dr Mariko Smith Credit: Anna Kucera Credit: Anna Kucera/Anna Kucera
Dr Mariko Smith hemi wan Yunin woman we I gat Japanese heritage.

Hemi talem se hemi fesem fulap jalens taem hemi stap gro-ap from I nogat tumas awareness abaotem ol Fes Nesen komuniti.

“Olsem wan woman we I no waet mo from mi luk Asian long wan waet komuniti, mi fesem fulap racism, be taem mi talem se mi wan Aborijinis, mi kasem fulap mo discriminesen bitim bifo.”

Hemi se fulap Ostrelian tede, oli still holem taet ol stereotypical pikja mo tinktink abaotem ol Aborijinis pipol.

“I gat ol stereotype mo narrow tinktink long wanem ia wan Aborijinis, who ia Aborijinis. Ol man oli influence wetem ol negative tinktink we I kam long ol buk, mo ol samting we I fokas plante nao long skin kala mo level blong save. I gat fulap oli tink se oli no bin mit wetem wan Aborijinis yet long laef blong olgeta, be I gat bigfala janis se oli bin mit wetem finis be from nomo se oli gat ol kaen stereotype tinktink yet.”

Dr Smith I talem se Ostrelia I mas luk save ol difren kaen Indigenis grup we I stap blong mekem sua se inclusivity I happen.

“Yumi mas karemaot ol stereotypical tinktink long yumi, from hemi limitim yumi, especially taem yumi gat ol negative tinktink abaotem ol Aboriginis pipol. I gat fulap misunderstanding, ating yumi nogat interest mo fulap taem yumi no save nomo wanem I stap happen long komuniti.”

Taem ol non-indigenis pipol oli no save gud long hemia, long taem ia nao yumi stat blong mekem ol wrong samting.

“Sapos yumi no save abaotem diversity, long ples ia nao olsem wan fren olsem eksampol, yumi save mekem wan mistake. Long ples ia nao yumi save talem wan samting we I save talem wan samting we I spolem narawan long wan racist fasen.”
Thirteen Aboriginal and Torres Strait Islander people from across Australia taking part in the inaugural Mob in Fashion initiative.
Thirteen Aborijiinol mo Torres Strait Aelanda oli tekem pat long wan Fashion show. Credit: Thirteen Aboriginal and Torres Strait Islander people from across Australia are taking part in the inaugural Mob in Fashion initiative.

Wea blong save mo abaotem Indigenis diversity?

So, fes samting hemi blong faenem aot mo long kantri we yumi stap long hem. Faenem maot abaotem kalja, semak olsem taem yu stap travel I go long Yurop.


“Semak olsem yu traemblong faenem aot infomesen long ples we yu stap trave I go long hem. Faenem mo abaotem lanwij blong ples ia. Hemi wan isi samting blong mekem, karem wan Aborijinis map blong Ostrelia. So taem yu stap travel long Ostrelia olsem wan eksampol, taem yu stap travel long coast long east coast blong 2 haoa olsem, yu save pas thru ol difren kantri.”  

Aunty Munya I talem se, ol lokol Aborijinis kaonsel mo lokol kaonsel blong yu I save helpem yu wetem mo infomesen blong helpem save blong yu.

“I gat fulap kaonsel long kantri, ol ples ia oli ol fes ples blong mekem kontak wetem ol indigenis pipol mo askem kwestin. Mo lokol kaonsel blong yu tu fulap oli provaetem help wetem hemia mo oli save gud abaotem ol lokol ona blong kraon mo oli save helpem blong putum yu long wan stret rod blong karem ol stret infomesen”

Mo hemi abaot hao yu tijim yu wan tu, Aunty Munya I talem.

“Tijim yu wan long ol samting abaotem ol Fes Nesen Pipol. Yu no fraet, go long ol indigenis lokol event long komuniti blong yu, taem ol pipol oli luk yu evri taem bambae hemi isi blong mekem fren. Be yu mas tekem fes fala step ia blong mekem koneksen ia, mo hemi tekem taem.”

Share